تفاوت پایه سنوات و حق سنوات
مطالعه متمرکز
در قانون کار، دو اصطلاح “پایه سنوات” و “حق سنوات” به‌طور رایج به‌کار می‌روند و بسیاری از کارگران و کارفرمایان ممکن است در تشخیص تفاوت پایه سنوات و حق سنوات، دچار اشتباه شوند. با این حال، هر کدام از این مفاهیم معانی خاص خود را دارند و به‌طور مستقل در قانون کار تنظیم شده‌اند. در این مقاله به بررسی تفاوت پایه سنوات و حق سنوات می‌پردازیم.
پایه سنوات چیست؟
پایه سنوات مبلغی است که به کارگران برای جبران سنوات خدمت و تشویق به ادامه همکاری با کارفرما پرداخت می‌شود. این مبلغ به‌ازای هر روز کاری که کارگر در سازمان مشغول به خدمت است، محاسبه و به‌طور ماهیانه به او پرداخت می‌شود. به عبارتی، پایه سنوات یک مزیت مالی است که علاوه بر حقوق اصلی کارگر (شامل حقوق پایه، حق مسکن، حق خوار و بار و سایر مزایای قانونی)، به او تعلق می‌گیرد. این پرداخت به‌طور معمول سالانه افزایش می‌یابد و به‌عنوان بخشی از حقوق مستمر کارگر در نظر گرفته می‌شود.
نکته مهم
پایه سنوات فقط به کارگرانی تعلق می‌گیرد که حداقل یک سال در یک شرکت یا سازمان مشغول به کار بوده‌اند.
محاسبه پایه سنوات
محاسبه و تعیین میزان پایه سنوات هر ساله توسط شورای عالی کار صورت می‌گیرد. این شورا، در کنار اعلام حداقل حقوق کارگران، یک جدول جداگانه برای محاسبه پایه سنوات تهیه می‌کند که در آن فرمول و مبالغ مورد نظر مشخص می‌شود. برای محاسبه پایه سنوات، ابتدا باید حقوق روزانه کارگر محاسبه شود، سپس این مبلغ به دستمزد روزانه او افزوده و در نهایت با ضرب آن در تعداد روزهای ماه، مبلغ نهایی پایه سنوات برای همان ماه مشخص می‌شود. مبلغ پایه سنوات برای هر کارگر ثابت نیست و بسته به سابقه کار و نوع شغل، می‌تواند متفاوت باشد.
نکات پایه سنوات
برای روشن شدن مسائل مختلف پیرامون پایه سنوات، نکات زیر را بررسی می‌کنیم:
- کارگرانی که به‌عنوان دانشجو یا دانش‌آموز در مشاغل تابستانی مشغول به کار می‌شوند، مشمول دریافت پایه سنوات نیستند.
- پایه سنوات مانند: سایر حقوق و مزایا، مشمول مالیات و بیمه می‌شود.
- نیمه سال، تغییر مدیر یا کارفرما تأثیری بر محاسبه و پرداخت پایه سنوات ندارد. کارفرمای جدید موظف است، پایه سنوات کارگرانی که حداقل یک سال سابقه کار در آن شرکت دارند را پرداخت کند.
حق سنوات چیست؟
بر اساس ماده ۲۱ قانون کار، حق سنوات یا مزایای پایان خدمت، معادل آخرین حقوق دریافتی کارگر، در ماه آخر سال است. این مبلغ باید در پایان قرارداد یا زمانی که رابطه کاری خاتمه می‌یابد، به کارگر پرداخت شود. به عبارت دیگر، هنگامی که قرارداد کاری به هر دلیلی فسخ یا پایان یابد، کارفرما موظف است که حق سنوات کارگر را تسویه کند. حق سنوات به‌طور کلی، به‌عنوان پاداش پایان خدمت برای کارگر در نظر گرفته می‌شود و کارفرما باید آن را به‌طور کامل در پایان دوران اشتغال پرداخت کند. اما در برخی از شرکت‌های خصوصی، این مبلغ به‌طور سالیانه محاسبه شده و حتی اگر کارگر همچنان به کار خود ادامه دهد، به‌صورت جداگانه و مستمر به او پرداخت می‌شود.
نکته مهم
حق سنوات به همهٔ افراد حتی افرادی که کمتر از یک سال در مجموعه فعالیت کرده‌اند، تعلق می‌گیرد و به‌صورت مناسب با مدت زمان کارکردشان محاسبه و پرداخت می‌شود.
محاسبه حق سنوات
برای محاسبه حق سنوات پایان خدمت، از مزد ثابت کارگر به‌عنوان مبنای محاسبه استفاده می‌شود. به این صورت که برای هر سال کامل کاری، معادل ۳۰ روز از آخرین مزد ثابت روزانه به کارگر تعلق می‌گیرد. اگر مدت زمان کارکرد فرد کمتر از یک سال است، حق سنوات به نسبت مدت زمان کارکرد محاسبه می‌شود. برای مثال، فردی ۳ ماه مشغول به کار است، حق سنوات او به شکل زیر محاسبه می‌شود:
۳ * (۱۲ / ( ۳۰ * مزد ثابت روزانه )) = حق سنوات
در صورتی که، مدت اشتغال به‌صورت روزانه حساب شود، مثال: فردی ۱۵۰ روز مشغول به کار است، محاسبه به این شکل خواهد بود:
۱۵۰ * (۳۶۵ / ( ۳۰ * مزد ثابت روزانه )) = حق سنوات
نکات حق سنوات
در زیر به نکات مهمی مربوط به حق سنوات اشاره شده است:
- حق سنوات مشمول بیمه و مالیات حقوق نیست.
- در رسیدگی مالیاتی، حق سنوات برای کارفرما به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی محسوب می‌شود و سازمان امور مالیاتی آن را در صورت وجود مستندات، می‌پذیرد.
- برای پرداخت حق سنوات محدودیتی وجود ندارد و به مزد ثابت فرد بستگی دارد. هرچه مزد ثابت کارگر بالاتر لست، مبلغ حق سنوات نیز بیشتر خواهد بود.
تفاوت پایه سنوات و حق سنوات
حق سنوات و پایه سنوات هر دو به‌عنوان مزایای پایان کار برای کارگران و کارمندان در نظر گرفته می‌شوند، اما تفاوت‌های مهمی از نظر ماهیت، نحوه محاسبه و زمان پرداخت دارند. در ادامه به تفکیک تفاوت پایه سنوات و حق سنوات پرداخته شده است:
۱. تعریف و ماهیت
- حق سنوات: حق سنوات به‌عنوان پاداش پایان کار برای کارگران و کارمندان در نظر گرفته می‌شود. این مبلغ معمولاً در زمان پایان قرارداد کاری، فسخ قرارداد یا بازنشستگی پرداخت می‌شود. مقدار حق سنوات معادل آخرین حقوق ثابت فرد (حقوق پایه) دریافتی کارگر، در ماه آخر سال است. و به نسبت تعداد سال‌های کارکرد پرداخت می‌شود.
- پایه سنوات: پایه سنوات به مبلغی گفته می‌شود که، کارفرما به‌صورت سالیانه به کارگرانی که حداقل یک سال در شرکت یا سازمان مشغول به کار بوده‌اند، پرداخت می‌کند. همچنین در برخی سازمان‌ها این مبلغ به‌طور ماهیانه و در کنار حقوق پایه به کارگر پرداخت می‌شود و برای تشویق و قدردانی از کارگرانی که مدت زمان طولانی‌تری در مجموعه کار کرده‌اند، در نظر گرفته می‌شود.
۲. نحوه محاسبه
- حق سنوات: حق سنوات بر اساس مزد ثابت روزانه کارگر محاسبه می‌شود. برای هر سال کامل کاری، معادل ۳۰ روز از آخرین مزد ثابت روزانه به فرد تعلق می‌گیرد. اگر فرد کمتر از یک سال کار کرده باشد، حق سنوات به صورت تناسبی با مدت زمان کارکرد محاسبه می‌شود.
- پایه سنوات: محاسبه و تعیین میزان پایه سنوات هر ساله توسط شورای عالی کار انجام می‌شود.
۳. زمان پرداخت
- حق سنوات: این مبلغ پس از پایان رابطه کاری، به کارگر پرداخت می‌شود و معمولاً در پایان قرارداد، فسخ قرارداد، بازنشستگی یا اخراج پرداخت می‌شود. اما برخی سازمان‌ها حتی در صورت ادامه همکاری حق سنوات را به صورت سالانه پرداخت می‌کنند.
- پایه سنوات: این مبلغ به‌صورت ماهانه و به عنوان بخشی از حقوق معمولی کارگر پرداخت می‌شود. به این معنا که هر ماه به حقوق کارگر افزوده می‌شود و یا در پایان سال، به‌صورت تجمیعی محاسبه می‌شود.
۴. مشمولیت بیمه و مالیات
- حق سنوات: طبق قوانین موجود، حق سنوات مشمول مالیات و بیمه نمی‌شود.
- پایه سنوات: پایه سنوات مشمول بیمه و مالیات می‌شود.
۵. محدودیت‌ها و شرایط
- حق سنوات: حق سنوات به همهٔ کارگران حتی کارگرانی که کمتر از یک سال در شرکت مشغول به کار بوده‌اند، تعلق می‌گیرد.
- پایه سنوات: پایه سنوات به کارگرانی که حداقل یک سال سابقه‌کاری در شرکت یا سازمان دارند، تعلق می‌گیرد.
جمع بندی
در نهایت، حق سنوات به‌عنوان پاداش پایان کار، با توجه به مدت زمان کارکرد فرد محاسبه می‌شود و پس از پایان قرارداد کاری پرداخت می‌شود. در حالی که، پایه سنوات ماهانه و در طول سال به حقوق کارگر افزوده می‌شود و به‌عنوان یک مزایای مستمر در نظر گرفته می‌شود. هر دوی این پرداخت‌ها برای تقدیر از کارگرانی که در یک سازمان خدمت کرده‌اند، طراحی شده‌اند، اما از نظر زمان پرداخت و نحوهٔ محاسبه تفاوت‌های زیادی دارند. برای پرداختن به چگونگی و محاسبه‌ی دقیق این تفاوت‌ها با مشاور محاسبان همراه باشید.
سوالات متداول
1. حق سنوات چیست و چه زمانی به کارگران پرداخت می‌شود؟
حق سنوات مبلغی است که به‌عنوان پاداش پایان کار یا مزایای پایان خدمت به کارگران پرداخت می‌شود. این مبلغ پس از پایان قرارداد یا فسخ قرارداد به کارگر تعلق می‌گیرد و معادل یک ماه آخرین حقوق ثابت روزانه کارگر است.
2. تفاوت حق سنوات و پایه سنوات چیست؟
حق سنوات به‌عنوان پاداش پایان کار در پایان قرارداد به کارگر پرداخت می‌شود و به همه کارگران با هر سابقه‌ای تعلق می‌گیرد؛ اما پایه سنوات مبلغی است که هر ماه به حقوق کارگر افزوده می‌شود و به‌طور سالانه برای کارگران با سابقه کاری بیش از یک سال پرداخت می‌شود.
دیدگاهتان را بنویسید