حسابهای تجاری و غیرتجاری چیست؟

پرداخت مالیات یک مسئولیت قانونی برای همهٔ افرادی است که از راه‌های قانونی کسب درآمد می‌کنند. با این حال، برخی افراد به‌دنبال فرار از پرداخت مالیات، اقدام به مخفی کردن بخشی از درآمد خود می‌کنند که می‌تواند به فساد مالی و پولشویی منجر شود.

به منظور مقابله با این چالش‌ها، تفکیک حساب‌های تجاری و غیرتجاری اهمیت بالایی دارد. این تفکیک به مقامات مالیاتی کمک می‌کند که بهتر بتوانند درآمدها و هزینه‌های مختلف را شناسایی و مالیات‌ آن را محاسبه کنند. حساب‌های تجاری، برای فعالیت‌های اقتصادی، اطلاعات ارزشمندی را در اختیار نهادهای نظارتی قرار می‌دهند. در این مقاله در خصوص تفکیک حساب‌های تجاری و غیرتجاری صحبت می‌کنیم.

حساب‌ تجاری چیست؟

حساب‌های تجاری، حساب‌های بانکی مشخصی هستند که افراد از آن برای انجام فعالیت‌های شغلی و اقتصادی استفاده می‌کنند. با این وجود، بسیاری از صاحبان مشاغل پردرآمد به طور عمدی یا ناآگاهانه از حساب شخصی خود برای فعالیت شغلی استفاده می‌کنند. این امر رویکرد دریافت مالیات عادلانه را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

بحث حسابهای تجاری و غیرتجاری اولین بار در ماده ۱۱ قانون سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی ذکر شد. در این ماده آمده است: به هریک از پایانه‌های فروش یک کد یکتا تعلق می‌گیرد و کلیۀ تراکنش‌های انجام شده مرتبط با فعالیت شغلی صاحب حساب، بانکی و به عنوان درآمد وی محسوب می‌شود.

همچنین طبق قانون بودجه سال ۱۴۰۰ که اذعان می‌کند:

به منظور اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان مصوب ۲۱/۷/۱۳۹۸ ، اشخاص حقوقی و مالکان واحدهای صنفی موظفند تا پایان اردیبهشت ماه ۱۴۰۰، حداقل یکی از حساب‌های بانکی خود را به عنوان «حساب فروش» معرفی‌ کنند. بانک مرکزی موظف است تا پایان فروردین ماه ۱۴۰۰، سامانه‌ای را برای این منظور معرفی کند. کلیه حساب‌های متصل به شبکه شاپرک، به صورت پیش فرض، «حساب فروش» هستند و نیازی به ثبت آن‌ها در سامانه مذکور نیست.

حساب غیرتجاری چیست؟

حساب‌های غیرتجاری به معنای حساب یا حساب‌های بانکی است که برای امور شخصی و غیر اقتصادی اشخاص مورد استفاده قرار می‌گیرد. این حساب‌ها همان کارت‌های بانکی یا دفترچه‌های بانکی هستند که برای امور پس انداز، دریافت وام، انجام امور روزمره و … استفاده می‌شوند. گردش‌های این حساب‌ها به شرطی که مربوط به فعالیت اقتصادی و کسب درآمد نباشند، مشمول مالیات نیستند.

ملاک حساب تجاری چیست؟

طبق قانون بودجه سال ۱۴۰۰ حساب‌هایی که به شبکه شاپرک متصل نیستند، در صورتی که مبلغ یا دفعات واریز به حساب در هر ماه، بیشتر از مبلغ و تعدادی باشد که توسط شورای پول و اعتبار تعیین می‌شود، از نظر این قانون، «حساب فروش» تلقی شده و کلیۀ وجوهی که به «حساب فروش» واریز می‌شود، به عنوان فروش صاحب حساب تلقی می‌شود.

بعد از آن در مرداد ماه ۱۴۰۱ بخشنامه‌ای توسط بانک مرکزی ایران صادر شد و حساب‌های بانکی که دارای حداقل ۱۰۰ تراکنش و واریز مبلغ ۳۵ میلیون تومان در ماه بودند را به عنوان حساب تجاری معرفی کردند که بحث و نگرانی‌های زیادی را برای مردم به وجود آورد اما این قانون برای همه افراد اجرایی نیست.

مالیات حساب تجاری

مالیات حساب‌های تجاری به مالیاتی گفته می‌شود که بر درآمدهای حاصل از فعالیت‌های تجاری، صنعتی و خدماتی وضع می‌شود. این مالیات از سودهای حاصل از این فعالیت‌ها که از طریق حساب‌های تجاری انجام می‌گیرد، دریافت می‌شود. هدف اصلی این نوع مالیات تأمین منابع مالی برای دولت و تنظیم فعالیت‌های اقتصادی در جامعه است. همچنین، با تشویق به رعایت قوانین مالیاتی و ایجاد عدالت میان اشخاص حقیقی و حقوقی، این مالیات به بهبود شفافیت و انسجام اقتصادی کمک می‌کند.

چگونه حسابمان رو تجاری کنیم؟

روش اول

در روش نخست، اشخاص با مراجعه به درگاه‌هایی که توسط سازمان امور مالیاتی مشخص شده، شماره حساب‌های خود را اعلام می‌کنند و سازمان امور مالیاتی کشور نیز صحت اطلاعات حساب را از سامانه سیاح بانک مرکزی استعلام می‌کند. در صورت تأیید، بانک مرکزی به‌صورت سیستمی به بانک عامل اعلام می‌کند تا که وضعیت حساب را به تجاری تغییر دهد و به این ترتیب، حساب به‌عنوان حساب تجاری شناخته می‌شود.  پس به‌صورت خلاصه اشخاص می‌توانند با مراجعه به درگاه my.tax.gov.ir شماره حساب یا حساب‌های تجاری خود را به پرونده مالیاتی اعلام و الصاق کننند.

روش دوم

در این روش، افراد می‌توانند به بانک‌های عامل مراجعه و اطلاعات حساب‌های خود نزد آن‌ها را که می‌خواهند به‌حساب تجاری تبدیل شود، اعلام کنند. در این حالت، صاحبان کسب‌وکار باید شماره پرونده مالیاتی خود را به بانک ارائه دهند. بانک عامل پس از ارسال اطلاعات به‌صورت سیستمی به سازمان امور مالیاتی و دریافت تأییدیه از آن سازمان، می‌تواند حساب معرفی‌شده را به‌عنوان حساب تجاری ثبت کند.

چرا دولت حساب‌های تجاری و غیرتجاری را تفکیک کرد؟

تفکیک حساب‌های تجاری و غیرتجاری که بر اساس قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان اجرا می‌شود، لازمهٔ مبارزه با فساد، پول‌شویی، کاهش توان مالیات ستانی، ایجاد کسب‌وکارهای غیررسمی، مقابله با فعالیت‌های غیر مولد و فرار مالیاتی است. این حرکت به شفافیت مالیات کمک می‌کند و گامی در جهت رفع ناعدالتی و اصلاح نظام مالیاتی کشور خواهد بود.

بررسی مداوم تراکنش‌های بانکی

5 تکلیف مالیاتی حساب‌های تجاری

با توجه به توضیحاتی که تا اینجای مقاله خوانده‌اید، اگر شما هم دارای حساب بانکی تجاری هستید، باید آگاه باشید که مسئولیت‌های مالیاتی مهمی در قبال این حساب‌ها بر عهده دارید.

تکالیف مالیاتی حساب‌های تجاری

اشتباهات رایج در ارتباط با حسابهای تجاری و غیرتجاری

❌ اشخاص با حساب تجاری کار می‌کنند ولی به پرونده مالیاتی‌شان متصل نکردند.
❌ واریزهای شخصی را به حساب تجاری انجام می‌دهند.
❌ شخص دارای چند حساب تجاری می‌باشد ولی فقط تعدادی از آن‌ها را به اداره دارایی اعلام کرده است.

جریمه عدم اعلام حساب تجاری

افرادی که حساب تجاری خود را به سازمان امور مالیاتی اعلام نکنند یا تراکنش‌های تجاری خود را در حساب‌های غیرتجاری انجام دهند، در صورت شناسایی، مشمول جریمه مالیاتی ۱۰ درصدی خواهند شد. علاوه بر این، این افراد از معافیت‌ها و مشوق‌های مالیاتی نیز محروم می‌شوند. این مقررات به منظور تشویق به رعایت قوانین مالیاتی در نظام مالی کشور وضع شده است.

شرایط حساب تجاری 1403

در سال ۱۴۰۳، تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی که به فعالیت‌های تجاری، صنعتی و خدماتی مشغول هستند، مشمول مالیات حساب‌های تجاری خواهند بود. این افراد و شرکت‌ها موظف به ارائه اظهارنامهٔ مالیاتی و پرداخت مالیات بر اساس درآمدها و سودهای حاصل از فعالیت‌های خود هستند.

مالیات حساب تجاری چقدر است؟

میزان مالیات حساب‌های تجاری بر اساس قانون مالیات‌های مستقیم و مقررات مربوط به آن تعیین می‌شود. مبلغ مالیات به نوع فعالیت، سطح درآمد و سود خالص بستگی دارد. برای اشخاص حقوقی و شرکت‌ها، نرخ مالیات به طور معمول حدود ۲۵ درصد از سود خالص آن‌ها است. اما برای اشخاص حقیقی فعال در زمینه‌های تجاری، این نرخ به‌صورت تصاعدی تعیین می‌شود و بر اساس مقدار درآمد متفاوت خواهد بود.

جمع‌بندی

این تفکیک حسابهای تجاری و غیرتجاری به مقامات مالیاتی کمک می‌کند تا که درآمدها و هزینه‌ها را به‌طور دقیق شناسایی و مالیات‌های مربوطه را به درستی محاسبه کنند. حساب‌های تجاری به‌عنوان ابزارهای اصلی ثبت فعالیت‌های اقتصادی، اطلاعات ارزشمندی را در اختیار نهادهای نظارتی قرار می‌دهند و از تخلفات مالی و فرار مالیاتی جلوگیری می‌کنند.

سوالات متداول