مدیریت منابع انسانی یا hrm چیست؟ وظایف و اهداف آن
مطالعه متمرکز
مدیریت منابع انسانی یا مدیریت منابع بشری یکی از بخش‌های اساسی سازمان‌ها و شرکت‌ها است. مهارت‌هایی که یک مدیر منابع انسانی باید بداند، بسیار زیاد است. چراکه باید در زمینه قوانین استخدامی و کار آگاه باشد و مهارت‌های نرم بالایی در ارتباط با کارکنان و مدیران سازمان داشته باشد.
برای ورود به شغل مدیر منابع انسانی، بهتر است که از اهمیت این شغل و اهداف آن آگاه باشید. در این مقاله ما اطلاعات لازم را در اختیارتان قرار می‌دهیم.
مدیریت منابع انسانی چیست؟
تعریف مدیریت منابع انسانی را می‌توانیم اینطور بیان کنیم که یک رویکرد استراتژیک برای مدیریت پرسنل یک شرکت است که عملکرد بالاتری داشته باشند. هدف سیستم hrm جذب نیروی جدید، استخدام، توسعه کارکنان، مدیریت و نگهداشت پرسنلی است که به موفقیت شرکت کمک شایانی می‌کنند. این متخصصان نه تنها باید درباره قانون کار، بیمه و استخدامی اطلاعات کامل داشته باشند، بلکه باید روابط بین کارکنان و مدیران را سازماندهی کنند.
با یک مثال، بیشتر با اینکه hrm چیست آشنا می شویم. فرض کنید که قصد دارید جذب نیروی جدید برای شرکت داشته باشید. ترجیح می‌دهید افرادی را انتخاب کنید که از نظر رفتاری یا شخصیتی مشابه با سازمان شما هستند یا کسانی که هیچ شباهتی به سازمان شما ندارند؟
معمولاً انتخاب شما قطعاً افرادی است که با سیستم کاری شرکت همخوانی داشته باشند. چون آن‌ها افراد شادتری هستند، عملکرد بالاتری خواهند داشت و احتمالا مدت طولانی‌تری با شما همکاری داشته باشند. به عبارتی، یافتن نیروهای انسانی متعهد که با کسب‌وکارتان مشارکت بیشتری داشته باشند، چراکه سازمان با وجود این نیروهای متعهد چند قدم به اهدافش نزدیک‌تر می‌شود.
چرا مدیریت منابع انسانی مهم است؟
مدیریت منابع انسانی یا مدیریت منابع بشری دست سازمان‌ها را باز می‌گذارد تا با مدیریت کردن نیروی‌های انسانی که در حال حاضر، با آن‌ها همکاری دارند در مسیر رشد و موفقیت قرار بگیرند. سرمایه‌گذاری روی کارکنان فعلی سازمان، توجه به نیازهای آن‌ها و برداشتن قدم‌هایی در جهت بهبود روحیه آن‌ها باعث افزایش عملکرد کارکنان می‌شود.
با این شیوه کارکنان شما احساس ارزشمندی خواهند کرد و احتمال اینکه به سازمان شما وفادار بمانند و زمان طولانی با شما همکاری داشته باشند، افزایش می‌یابد. علاوه بر این موارد، دلایل دیگری هم وجود دارد که نشان دهنده اهمیت مدیر منابع انسانی برای یک سازمان است که در تیتر بعدی برایتان شرح می‌دهیم.
بیشتر بخوانید: حوزه های چهارگانه مدیریت منابع انسانی
اهمیت مدیریت منابع انسانی برای یک سازمان
به نظرتان چرا مدیریت منابع انسانی تا این حد برای سازمان‌ها و شرکت‌ها اهمیت دارد؟ در ادامه برایتان آن‌ها را به صورت خلاصه توضیح می‌دهیم.
- مدیران شرکت با دریافت راهنمایی از مدیریت منابع انسانی می‌توانند آموزش ببینند که چطور با پرسنل رفتاری محترمانه و با مرزبندی برقرار کنند.
- آن‌ها می‌توانند فرهنگ سازمانی و خط‌مشی‌های شرکت را با کارکنان در میان بگذارند تا آن‌ها اهداف تجاری شرکت را بهتر درک کنند.
- آن‌ها تلاش می‌کنند فضای کار را مثبت نگه دارند که کارکنان روحیه‌‌شان را حفظ کنند و دچار فرسودگی شغلی نشوند.
- با ایجاد یک فرهنگ سازمانی مشخص برای پرسنل و مدیران فضایی را ایجاد می‌کنند که همه بدانند رفتار حرفهای در محیط کار چگونه است.
- مشاوره دادن به سرپرستان و کارکنان در خصوص سازش و انعطاف‌پذیری با همکاران و هم‌تیمی‌ها، همچنین، معرفی ابزارهایی مانند: ابزارهای مدیریت انجام کار، برای شفاف شدن فعالیت‌های کاری.
- رصد کردن بازار کار برای اطمینان در خصوص حقوق و مزایا و پاداش که از رقبا یک سر‌وگردن بالاتر هستند.
اهداف مدیریت منابع انسانی
مدیریت منابع انسانی را می‌توانیم یک ستون در یک سازمان در نظر بگیریم که از کلیه اموال شرکت اعم از نیروی کار، بودجه، حقوق و دستمزد و توسعه و آموزش کارکنان مراقبت می‌کند. این بخش از سازمان معمولاً اهدافی دارد و بر طبق آن‌ها پیش می‌رود. در ادامه ۱۰ مورد از مهم‌ترین اهداف مدیریت منابع انسانی را بررسی می‌کنیم.
۱. اهداف سازمانی
وظیفه اصلی hrm مشخص کردن اهداف مشخص و قابل دستیابی برای سازمان است که کلیه پرسنل باید در جهت رسیدن به آن، وظایف خود را به بهترین شکل ممکن انجام دهند.
در صورتی که برای دستیابی به اهداف با مشکلاتی روبرو هستند، hrm وظیفه دارد که مشکلات را در سریع‌ترین زمان ممکن بررسی کند و برای آن راه حل بیابد یا قوانینی را تنظیم کند که مشکل دوباره تکرار نشود. در بخش استخدامی سازمان، افراد حرفهای و با تخصص را استخدام کند که در کارایی سازمان نقش کلیدی دارند.
۲. اهداف عملکردی
مدیریت منابع بشری مسئول هماهنگی در بین بخش‌های مختلف سازمان است. پرسنل شرکت برای محقق شدن اهداف شرکت مشغول به فعالیت هستند و مدیر منابع انسانی باید مطمئن شود که کارکنان شرکت برای سیستم کارآمد هستند و جای رشد دارند.
۳. اهداف شخصی کارکنان
استخدام و حفظ نیروهای متخصص سخت‌تر از همیشه شده است. بنابراین تربیت نیروهای متخصص، امری انکار ناپذیر در هر سازمانی است. مدیران منابع سازمانی برای اینکه بتوانند نیروهای متخصص را حفظ کنند، باید اهداف شخصی کارکنان را اولویت قرار دهند.
به عبارتی، فضا را برای نیروها در مواردی که برایشان مقدور است، باز بگذارند. در صورتی که hrm اهداف شخصی و نیازهای فردی کارکنان را در نظر بگیرد، بعد از آن می‌تواند، آن‌ها را برای اهداف سازمان همسو کند.
۴. اهداف اجتماعی
اهداف اجتماعی یکی از مسئولیت‌های کلیدی منابع انسانی است که به مسائل اخلاقی، حقوقی و اجتماعی سازمان اهمیت دهد. اهداف اجتماعی را می‌توانیم مواردی مانند: مسائل حقوقی بیمه و حقوق و دستمزد برابر و.. در نظر بگیریم. همچنین، مزیت رقابتی سازمان را بهبود دهند که نسبت به رقبای خود در مسائل سازمانی و کاری بالاتر باشند.
۵. دستیابی به اهداف سازمانی
یکی از اهداف مدیریت منابع انسانی، دستیابی به اهداف سازمان است. اهداف سازمان شامل مدیریت کارمندان، پذیرش پرسنل جدید، حقوق و دستمزد، بیمه کارکنان و .. است. هرکدام از این موارد، نیاز به یک فرایند برای انجام دارند و اگر قرار باشد که به صورت دستی این موارد انجام شود، سرعت کار بسیار پایین می‌آید.
فرض کنید که سازمان در طی چند سال رشد می‌کند و بزرگ می‌شود. در این زمان نیاز است که کارها به صورت سیستمی پیش رود و مدیر منابع انسانی وقت بیشتری برای اهداف سازمانی دیگر داشته باشد.
۶. هماهنگی تیم ها
هماهنگی کلیه تیم‌های سازمان بسیار اهمیت دارد و زمینه‌ای برای همکاری یک‌پارچه در کل سازمان است. از سوی دیگر، این هماهنگی می‌تواند چالش‌های بسیاری داشته باشد. چون افراد باید جلسه تشکیل دهند و به حرفهای هم‌دیگر اعتماد کنند.
از سوی دیگر وظیفه منابع انسانی این است که شرح وظایف پرسنل را برعهده دارد و اگر قرار است، ارتقای سمت شغلی برای شخصی در نظر گرفته شود از آن‌ها حمایت کند. به عبارتی، منابع انسانی وظیفه دارد چالش‌ها و تعارض‌ها را در این یک‌پارچگی رفع کند و به افراد یادآوری کند که همه آن‌ها یک تیم هستند و باید برای اهداف سازمان تلاش کنند.
۷. توانمندسازی کارکنان
توانمندسازی پرسنل یکی از جنبه‌های مهم مدیریت منابع بشری است. ایجاد محیطی که کارکنان در آن فرصت رشد و یادگیری مهارت‌های جدید را داشته باشند؛ انگیزه آن‌ها را بالا می‌برد و این‌گونه،عملکردشان بالاتر می‌رود و تعهدشان نسبت به محیط کار بیشتر می‌شود.
۸. حفظ کارکنان
در سال‌های اخیر استراتژی حفظ کارکنان برای مدیر منابع انسانی مهم و ضروری شده است. آن‌ها باید استراتژی‌هایی تدوین کنند که افراد با استعداد را به سازمان جذب و حفظ کنند. چراکه، هزینه استخدام و آموزش نیروی مجدد برای سازمان‌ها بسیار بالا است.
۹. سازگاری شرکت با قوانین و مقررات
در نقش یک مدیر منابع انسانی شما وظیفه دارید که مسائلی مانند: حقوق و دستمزد و بیمه را براساس قانون کار و بیمه تامین اجتماعی برای پرسنل سازمان پیش ببرید. در غیر این صورت، شما براساس قانون کار و تامین اجتماعی مشمول جریمه خواهید شد.
بنابراین پیش از استخدام کردن نیروی جدید و تعیین حقوق و دستمزد قوانین و مقررات را در نظر بگیرد. چون به عنوان مدیر منابع انسانی باید با تصمیمات شرکت در خصوص بودجه برای پرداخت حقوق هماهنگ باشید و حق و حقوق نیروی جدید را در نظر بگیرید که حقی از هیچ‌یک از طرفین ضایع نشود.
۱۰. فرهنگ محیط کار سالم
یک مدیر منابع انسانی باید یک فرهنگ کاری سالم ایجاد کند. منظور از فرهنگ کاری سالم یک محیط حمایتی و مشارکتی است که پرسنل در آن احساس ارزشمندی، انگیزه و احترام داشته باشند. مدیران منابع انسانی حرفهای با تعریف فرهنگ سازمانی و ایجاد خط‌مشی‌هایی به کارمندان آموزش می‌دهند و بین کار حرفهای و زندگی شخصی خود تعادل برقرار کنند.
مهارت‌های مورد نیاز مدیر منابع انسانی
اگر قصد ورود به شغل منابع انسانی را دارید یا در این زمینه شاغل هستید و تمایل دارید که پیشرفت شغلی داشته باشید، بدون توجه به اینکه قرار است در چه صنعت یا شرکتی مشغول فعالیت شوید؛ باید مهارت‌های مهمی را یاد بگیرید. این مهارت‌ها شامل مهارت‌هایی است که در ادامه توضیح می‌دهیم.
۱. روابط بین فردی
یک مدیر منابع انسانی باید با همه کارکنان ارتباط نزدیکی داشته باشد و اطلاع داشته باشد که کارها خوب پیش می‌رود یا خیر. علاوه بر این، می‌تواند جلساتی با کارمندان یا سرپرست‌های تیم برگزار کند و در جریان روند کارها قرار بگیرد و اگر تعارضی وجود دارد، آن‌ها را حل کند. از آن‌جایی که تمرکز روی افراد سازمان است، مدیریت منابع انسانی باید آگاه از مهارت ارتباط موثر و تعامل باشد.
۲. کار تیمی
یک مدیر منابع انسانی نه تنها باید با تیم منابع انسانی کار کند، بلکه باید با کارمندانی که در دیگر تیم‌های سازمان فعالیت دارند هم ارتباط برقرار کند و مطمئن شود که همه افراد در جهت تحقق اهداف سازمان فعالیت می‌کنند.
۳. مدیریت زمان
بنا بر گسترده‌گی سازمان و تعداد متخصص‌های منابع انسانی، اطلاعات بسیاری برای مدیریت و سازماندهی کردن وجود دارد.مهم است که، بتوانید در نقش مدیریت منابع بشری همه اطلاعات را درست دسته‌بندی کنید و در صورت نیاز هم‌زمان چند وظیفه را باهم انجام دهند.
۴. مدیریت کشمکش
زمانی که در یک کسب‌وکار تعارض و کشمکش پیش می‌آید، اولین شخصی است که درگیر این موضوع می‌شود، واحد منابع انسانی است. اینجا او وظیفه دارد که با ارائه راهکارهای مناسب مشکلات کارکنان را حل کند.
مهم‌ترین وظایف مدیریت منابع انسانی
واحد منابع انسانی یک سازمان یا شرکت وظیفه جذب نیروهای با استعداد، حفظ نیروهای قدیمی، اولویت قرار دادن اهداف شرکت، حقوق و مزایا، توسعه کارکنان و… را برعهده دارد.
با این توضیحات می‌توان فهمید که منابع انسانی، قلب یک سازمان است. در ادامه می‌خواهیم وظایف آن‌ها را با جزئیات برایتان شرح دهیم.
۱. بررسی رزومه و استخدام
مدیر منابع انسانی وظیفه بررسی رزومه‌ها و استخدام بهترین افراد را برای شرکت دارد. اگر فرایند استخدام اصولی و موثر باشد با استخدام افراد حرفهای، شرکت در مسیر پیشرفت قرار می‌گیرد.
۲. آموزش و توسعه کارکنان
یک مدیریت منابع انسانی حرفهای باید همیشه آموزش و توسعه کارکنان قدیم و جدید را در اولویت قرار دهد. نیازهای کارکنان را بررسی کند و متناسب با نیازهایشان آن‌ها را در مسیر آموزش قرار دهد که در تخصص خود حرفهای تر شوند و بهره‌وری بالاتری برای شرکت داشته باشند.
۳. مدیریت بهره‌وری کارکنان
مسئولیت نظارت بر عملکرد و بهره‌وری کارکنان بر عهده مدیر منابع انسانی است. او باید بررسی کند و ببیند که شرایط کاری پرسنل چگونه است و برای افزایش انگیزه آن‌ها، پاداش در نظر بگیرد یا در صورتی که نیروها نیاز به راهنمایی و مشاوره دارند، همراه‌شان باشد.
۴. مدیریت روابط کاری
مدیر منابع انسانی مسئول مدیریت روابط کاری در سازمان است و باید در جهت بهتر شدن روابط کارکنان با یک‌دیگر اقداماتی انجام دهد. اگر نیاز است به شکایت افراد رسیدگی کند و از آن‌ها حمایت کند. این امر باعث حس اعتماد کارکنان به شرکت و افزایش وفاداری آن‌ها می‌شود.
۵. مطابقت قوانین سازمان با قوانین جامعه
مدیریت منابع انسانی وظیفه دارد که قوانینی که برای استخدام کارکنان در شرکت وجود دارد با قانون کار و حقوق و دستمزد و قانون بیمه کشور مطابقت دارد و قوانین که برای سلامت و رفاه کارکنان در نظر گرفته‌اند منطقی است.
۶. برنامه ریزی استراتژیک برای سازمان
مدیریت منابع انسانی باید سیاست‌های واحد منابع انسانی شرکت را با اهداف تجاری سازمان هماهنگ کند و یک برنامه‌ریزی استراتژیک و بلندمدت برای دستیابی به اهداف سازمان همراه با مدیریت سازمان پیاده سازی کند.
روش‌های مدرن مدیران منابع انسانی
امروزه با توجه به رشد چشمگیر تکنولوژی، انتظار می‌رود که منابع انسانی هم مانند دیگر صنعت‌ها دستخوش تغییراتی در سطح جهان شود. زیرا ابزارهای مدرن برای مدیریت منابع انسانی یک شرکت، می‌توانند در شکوفایی مدیریت منابع انسانی یک سازمان مؤثر باشد.
۱. اهمیت نقش HRIT
محیط‌های کاری در دنیا از نظر فناوری در حال پیشرفت هستند؛ به همین دلیل، بخش منابع انسانی هم از این شرایط مستثنی نیست. در حال حاضر، بسیاری از شرکت‌های پیشرفته دنیا در حال ایجاد نقش‌های تخصصی فناوری اطلاعات در تیم‌های خود هستند. به این متخصصان HRIT گفته می‌شود.
در حالی که این سمت شغلی در حال شکوفایی است، نیاز به آن بیشتر از قبل احساس می‌شود. داشتن مهارت در زمینه فناوری اطلاعات برای یک پرسنل واحد منابع انسانی حیاتی است. چراکه واحد منابع انسانی کلیه بخش‌های یک شرکت را تحت تاثیر قرار می‌دهد و با یک‌پارچه‌سازی اطلاعات موجود در سازمان و حریم خصوصی افراد در ارتباط است. کار متخصصان HRIT چیست؟
این متخصصان پلتفرم‌های فناوری مورد استفاده در یک سازمان را مدیریت، دسته‌بندی و عیب‌یابی می‌کنند. این نیروها نقش کلیدی در پشتیبانی، نگهداری از سیستم، بهبود فرایند پروژه، آموزش و مدیریت عملکرد در واحد منابع انسانی را دارند.
۲. هوش مصنوعی و یادگیری کامپیوتر
یکی از روش‌های مدرن در دنیای امروز منابع انسانی، هوش مصنوعی و یادگیری کامپیوتر است. با وجود هوش مصنوعی مدیر منابع انسانی دیگر لازم نیست که ساعت‌های بی‌شماری را برای خواندن روزمه‌ها صرف کند، بلکه در کسری از ثانیه کارها انجام می‌شود.
البته با وجود پیشرفت هوش مصنوعی هنوز هم سازمان‌ها نیاز به متخصصان ماهر دارند که کارهای پیچیده و با ظرافت را انجام دهند. بدین گونه، زمان زیادی صرفه‌جویی می‌شود که واحد منابع انسانی می‌تواند آن را برای کارهای مهم‌تر صرف کند.
۳. مدیریت افراد
ثابت شده است که تیم‌های شاد با مدیریت خوب در موفقیت سازمان اثرگذار هستند. سازمان‌های بسیاری با گذر زمان متوجه می‌شوند که نیروهای انسانی سرمایه آن‌ها هستند و باید به مدیریت افراد توجه بیشتری داشته باشند. داشتن تجربه و مهارت لازم برای اداره انواع مختلف تیم و افراد موثر است.
۴. تجزیه و تحلیل اطلاعات
مدیران منابع انسانی بیشتر از هر زمانی نیاز به مهارت تجزیه و تحلیل اطلاعات دارند. این تجزیه و تحلیل کجا کاربرد دارد؟ ابزاری مانند لینکدین را در نظر بگیریم. در لینکدین در هر ثانیه سه کاربر جدید ثبت نام می‌کنند.
کاربران لینکدین روزانه مقادیر زیادی اطلاعات به اشتراک می‌گذارند. یک مدیر منابع انسانی می‌تواند به راحتی بررسی کند که برای کاربرانی که جویای شغل هستند چه معیاری برای دریافت دستمزد، سمت شغلی، تعامل با همکاران و … دارد.
سپس این اطلاعات را جمع‌آوری کند و بررسی کند که برای استخدام نیروی جدید چه مواردی را تغییر دهد، چه الگوهایی وجود دارد که می‌تواند از آن تقلید کند یا دیگر آن را تکرار نکند.
۵. مدل کار ترکیبی یا هیبریدی
بعد از همه‌گیری کرونا، مدیران منابع انسانی متوجه شدند که نیازی به حضور تمام وقت، کلیهٔ کارکنان در شرکت نیست و با ابزارهای مدیریت پروژه می‌توان انجام کارها را دورکاری هم پیش برد. بعد از کرونا بود که همکاری به صورت ترکیبی از حضوری و دورکاری در برخی از سازمان‌ها پذیرفته شد.
چگونه مدیر منابع انسانی شویم؟
چگونه وارد زمینه کاری منابع انسانی شوید و در نهایت بعد از پیشرفت شغلی، سمت مدیر منابع انسانی را به دست بیاورید؟
نیاز شرکت‌ها به نیروی منابع انسانی از قبل بیشتر شده است. برای ورود به بازار کار شما یا باید تحصیلات مرتبط داشته باشید یا دوره‌های مرتبط با منابع انسانی را در آموزشگاه‌های معتبر در سراسر کشور بگذارنید و بعد برای این سمت شغلی رزومه ارسال کنید.
پیشنهاد می‌کنیم دوره‌هایی را انتخاب کنید که هم به صورت تئوری و هم عملی باشد. توجه داشته باشید که قانون کار و بیمه و حقوق و دستمزد هم جزء سرفصل‌های این دوره‌ها باشد، چون لازم است که به عنوان یک نیروی HR از این موارد به صورت دقیق آگاهی داشته باشید.
جمع‌بندی
اهمیت مدیر منابع انسانی برای مدیران سازمان و کارکنان پوشیده نیست. نیروهای HR یک سازمان می‌توانند زندگی کارکنان را بهبود دهند و یک محیط کاری سالم ایجاد کنند. حیطه وظایف منابع انسانی آنقدر گسترده است که در یک سازمان، می‌توانند همه مسئولیت‌های سازمان را سروسامان دهند.
سوالات متداول
۱. مسئولیت اصلی منابع انسانی چیست؟
مدیریت جذب نیرو و استخدام، مدیریت روابط کاری، حقوق و مزایا، مدیریت عملکرد پرسنل، ایجاد محیط کاری سالم.
۲. مهارت‌های مدیر نیاز یک مدیر منابع انسانی چیست؟
مهارت‌های سخت و مهارت‌های نرم. یک مدیر منابع انسانی نه تنها باید به وارد کردن اطلاعات نیروهای انسانی و وظایفی مانند حقوق و دستمزد مسلط باشد، باید مهارت‌های نرمی مانند مهارت‌های بین فردی، مهارت حل تعارض و مهارت کار تیم هم داشته باشد.
دیدگاهتان را بنویسید