حق اولاد چیست – نحوه محاسبه حق اولاد 1404 + شرایط دریافت
مطالعه متمرکز
حق اولاد به عنوان یکی از اجزای کلیدی در ساختار حقوق و دستمزد هر ساله بر‌اساس مصوبات قانونی و با توجه به حداقل حقوق تعیین شده توسط شورای عالی کار مشخص می‌شود. این مولفه به صورت مستقیم در فیش حقوقی کارگران دارای فرزند با استناد بر شرایط مشخص شده در قانون تامین اجتماعی نمایش داده می‌شود. در ادامه این مقاله از محاسبان به بررسی حق اولاد ۱۴۰۴ و نحوه مشمولیت و محاسبه آن می‌پردازیم.
حق اولاد چیست؟
حق اولاد یکی از مزایای قانونی مستمر قانون کار است که کارفرما باید به کارگران یا کارمندانی که دارای فرزند هستند پرداخت کند. حق اولاد به ازای هر فرزند، معادل ۱۰ درصد آخرین حقوق پایه یا ۳ برابر حداقل دستمزد روزانه است.
حق اولاد ۱۴۰۴
حق اولاد 1404 کارگران، به ازای هر فرزند ماهیانه مبلغ ۱۰٬۳۹۰٬۹۶۸ ریال یا روزانه مبلغ ۳۴۶٬۳۶۶ ریال است. این مبلغ بر‌اساس سه برابر حداقل دستمزد روزانه 1404 محاسبه می‌شود.
بیشتر بخوانید: پایه حقوق ۱۴۰۴
محاسبه حق اولاد ۱۴۰۴
نحوه محاسبه حق اولاد 1404 مطابق ماده ۸۶ قانون تأمین اجتماعی، برای همهٔ کارگران مشمول قانون کار، معادل سه برابر حداقل دستمزد روزانه اداره کار به ازای هر فرزند در ماه است.
نکته مهم
حق اولاد صرفا بر مبنای حداقل دستمزد مصوب اداره کار محاسبه و پرداخت می‌شود و ارتباطی با حقوق پایه شخص ندارد.
فرمول محاسبه حق اولاد
مبلغ حق اولاد = حداقل دستمزد روزانه مصوب اداره کار × ۳ × تعداد فرزندان
قانون جدید حق اولاد
در قانون جدید حق اولاد با هدف حمایت از خانواده‌ها، محدودیت تعداد فرزندان برای دریافت حق اولاد حذف شده و به تمامی کارگران و کارمندان مشمول، با شرط حداقل ۷۲۰ روز سابقه بیمه پرداخت می‌شود. مبلغ حق اولاد در بخش خصوصی سه برابر حداقل مزد روزانه مبلغ ۱۰٬۰۳۹٬۹۶۸ ریال و در بخش دولتی حدود ۱۷,۱۳۰,۰۰۰ ریال برای هر فرزند است. این مبلغ مشمول مالیات شده، اما از کسر حق بیمه معاف است.
حق اولاد به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟
گاهی برای برخی از افراد سوال پیش می‌آید که حق اولاد به چه اشخاصی تعلق می‌گیرد؟ این افراد با توجه به قانون و عرف جامعه شامل موارد زیر می‌شوند.
۱- حق اولاد هم به مرد و هم به زن تعلق می‌گیرد. حتی اگر در یک مکان کار کنند، حق اولاد باید به صورت ماهانه به هر دو آن‌ها پرداخت می‌شود.
۲- پرداخت حق اولاد به مرد و زن که هر دو تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی باشند، در صورت طلاق از یکدیگر هم باید انجام شود و ارتباطی به داشتن حضانت فرزند از طرف دادگاه ندارد.
۳- حق اولاد برای فرزندان دختر و پسر پرداخت می‌شود و مبلغ آن یکسان است.
۴- مدت زمان دریافت این مزایا برای فرزندان دختر تا زمان تأهل یا اشتغال بوده و فرزندان پسر تا 18 سالگی یا با ارائه گواهی اشتغال به تحصیل است.
۵- کارمندان بخش دولتی علاوه بر حق اولاد از حق عائله‌مندی برخوردار می‌شوند. حق عائله‌مندی از زمان تاهل پرداخت شده اما حق اولاد با داشتن شرایط دریافت محاسبه می‌شود.
۶- به دخترانی که طلاق گرفته‌اند و به منزل پدر و مادر برگشته‌اند، حق اولاد تعلق می‌گیرد.
شرایط دریافت حق اولاد
حق اولاد یا کمک عائله‌مندی مطابق با ماده ۸۶ قانون تأمین اجتماعی به کارگران مشمول قانون کار تعلق می‌گیرد. شرایط دریافت حق اولاد به شرح زیر است:
- بیمه‌شده باید حداقل ۷۲۰ روز سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد.
- وضعیت سن فرزندان کمتر از ۱۸ سال باشد.
- فرزندان بالای ۱۸ سال (در صورت ادامه تحصیل بدون محدودیت سنی تا پایان تحصیل، فرزندان ناتوان از کار به دلیل بیماری یا نقص عضو با تایید کمیسیون پزشکی ماده ۹۱ این قانون)
نکته مهم
1. برخورداری از حق اولاد مستلزم تحقق توأمان هر دو شرط است، سابقه بیمه و وضعیت فرزندان باید هم‌زمان برقرار باشند و وجود تنها یکی از آن‌ها کفایت نمی‌کند.
2. قانون به ازدواج فرزندان اشاره‌ای نکرده است، اما عرفاً به پسران تا پایان تحصیل و به دختران تا پیش از ازدواج پرداخت می‌شود.
بخشنامه حق اولاد
بخشنامه حق اولاد یکی از دستورالعمل‌های اداری است که توسط سازمان اداری و استخدامی کشور یا وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی منتشر می‌شود و نحوه‌ی پرداخت حق اولاد به کارکنان دولت و بخش خصوصی را مشخص می‌کند.
بر اساس آخرین بخشنامه مرتبط با حق اولاد در سال ۱۳۹۴ که با حضور نمایندگان دولت، کارگران و کارفرمایان تنظیم شده و با استناد به ماده ۸۶ و ۸۷ قانون تأمین اجتماعی و همچنین قانون حمایت از جوانی جمعیت، حداقل دستمزد پایه روزانه کارگران مشمول قانون کار برای هر فرزند به‌صورت جداگانه اعمال می‌شود و محدودیتی از نظر تعداد فرزندان وجود ندارد، که این موضوع با توجه به حذف محدودیت‌های قبلی و تأکید بر سیاست‌های جوانی جمعیت صورت گرفته است.
تفاوت حق اولاد و حق عائله‌مندی
در بخش دولتی، “حق اولاد” و “حق عائله‌مندی” دو مفهوم جداگانه هستند و برای کارمندان، مبلغ حق عائله‌مندی به‌صورت مجزا از حق اولاد محاسبه و پرداخت می‌شود. اما در بخش خصوصی، معمولاً “حق عائله‌مندی” به همان معنای حق اولاد به کار می‌رود و تفکیک مشخصی بین این دو وجود ندارد.
به منظور کاهش این تفاوت میان بخش دولتی و خصوصی، مبلغی تحت عنوان “حق تأهل” برای کارگران بخش خصوصی در نظر گرفته شده است که به‌صورت جداگانه از حق اولاد پرداخت می‌شود. میزان این حق تأهل در سال ۱۴۰۴، ۵,۰۰۰,۰۰۰ ریال تعیین شده است. این تغییر با هدف حمایت بیشتر از کارگران متأهل و ایجاد هماهنگی بهتر بین مزایای بخش خصوصی و دولتی اعمال شده است.
جمع‌بندی
در نهایت، حق اولاد در سال 1404 برای هر فرزند ماهانه مبلغ ۱۰٬۳۹۰٬۹۶۸ ریال تعیین شده است و کارفرما ملزم به پرداخت آن به کارگران مشمول با رعایت توامان دو شرط سابقه بیمه و وضعیت فرزندان است. این مبلغ جزء مزایای قانونی و اجباری محسوب می‌شود و کارفرما نمی‌تواند به صورت دلخواه از پرداخت آن خودداری یا در مورد آن تصمیم‌گیری کند.
سوالات متداول
۱. حق اولاد بعد از چند ماه بیمه تعلق می‌گیرد؟
۷۲۰ روز سابقه پرداخت بیمه
۲. آیا حق اولاد مشمول بیمه و مالیات است؟
حق اولاد در بیمه تامین اجتماعی جزو معافیت‌ها محسوب شده و از آن حق بیمه کسر نمی‌شود، اما در محاسبه مالیات حقوق، مشمول مالیات است و معافیتی ندارد.
۳. آیا حق اولاد در محاسبه مزایای حقوق تاثیرگذار است؟
۴. مبلغ حق اولاد در سال ۱۴۰۴ چقدر است؟
حق اولاد به ازای هر فرزند در سال ۱۴۰۴، مبلغ ۱۰٬۳۹۰٬۹۶۸ ریال است.
5. اگر زن و شوهر هر دو مشغول به کار باشند، به کدامیک حق اولاد تعلق می‌گیرد؟
اگر زن و شوهری دارای فرزند باشند و هر دو مشغول به کار بوده و دارای شروط تعلق حق اولاد باشند، این مبلغ باید به هر دو پرداخت شود، حتی اگر محل کار یکسان داشته باشند.
6. اگر حق اولاد پرداخت نشود باید چه کرد؟
کارگرانی که علی رغم مشمولیت دریافت حق اولاد این مبلغ از جانب کارفرما به ایشان پرداخت نمی‌شود می‌توانند از طریق طرح شکایت در سامانه جامع روابط کار، نسبت به دریافت حقوق ضایع شده خود اقدام نمایند
دیدگاهتان را بنویسید
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
سلام وقت بخیر
آیا پسری که دوره سربازیشو گذرونده و بعد از سربازی شروع به تحصیل کرده ، مشمول حق اولاد میشه ؟
سلام وقتتون بخیر
بله از نظر قانونی ممانعتی در این باره وجود ندارد.
درود بر شما
حداقل سابقه بیمه برای دریافت حق اولاد ۷۲۰ روز هست یا کمتر ؟
سلام وقتتون بخیر
در حال حاضر حداقل سابقه برای دریافت حق اولاد 720 روز می‌باشد.
اگر کارگری فرزندی بالای 18 سال داشته باشد که در حال تحصیل باشد. آیا حق اولادبه ایشان باید پرداخت گردد یا خیر ؟؟؟؟
سلام وقتتون بخیر
بله مادامی که فرزند مشغول به تحصیل باشد حق اولاد به ایشان تعلق می‌گیرد.
سلام حق اولاد عددی ثابت برای ماه است یا درصورت کم کاری ماهانه به ازای روز کارکرد حق اولاد پرداخت می‌گردد؟
درود بر شما
به ازای روزهای کارکرد پرداخت می شود