خاتمه قرارداد کار چیست؛ 6 نوع قانونی خاتمه قرارداد + شرایط

خاتمه قرارداد کار

هر کدام از ما در مقام کارگر یا حتی در مقام کارفرما، احتمالا دفعات زیادی را درگیر درست یا غلط بودن روش اجرای خاتمه قرارداد کار بوده‌ایم. بعضا کارفرما رابطه کاری را به صورت یکطرفه فسخ می‌کند که نمی‌داند آیا اینکار، طبق قوانین انجام گرفته است یا خیر.

یا حتی در بعضی مواقع کارگر کار خود را ترک می‌کند و کارفرما را در شرایط بحرانی تنها می‌گذارد؛ در این صورت کارفرما نمی‌داند که راه حل این خاتمه قرارداد کار چیست؟ با همراهی این مقاله می‌توانید نسبت به وضعیت خاتمه قرارداد کار در شرایط مختلف، آگاهی کافی را پیدا کنید تا در شرایط مختلف بتوانید بهترین تصمیم و عملکرد را داشته باشید.

خاتمه قرارداد کار چیست؟

خاتمه قرارداد کار به حالتی گفته می‌شود که رابطه کارگر و کارفرما از جانب یکی از طرفین پایان یابد. البته در قانون کار خاتمه قرارداد کار کاملا مشخص و واضح بیان شده است و بین خاتمه قرارداد کار، ترک کار و تعلیق قرارداد کار تفاوت قائل شده است.

انواع خاتمه قرارداد کار مطابق با ماده 21 قانون کار

بنا به متن صریح قانون کار، خاتمه قرارداد کار در یکی از شروط فوق انجام می‌گردد؛ یعنی چنانچه یکی از این موارد اتفاق افتد، قرارداد فی مابین کارگر و کارفرما بدون تبعات خاصی پایان می‌یابد. یعنی اگر در پایان مدت قرارداد، قرارداد جدیدی امضا نگردد، پس دیگر خاتمه قرارداد کار اتفاق افتاده است و کارفرما فقط مکلف به تسویه حساب و جبران خدمات کارگر می‌باشد.

تسویه حساب عبارت است از محاسبه عیدی و پاداش تا پایان مدت قرارداد، مزایای پایان خدمت (حق سنوات)، بازخرید ایام مرخصی و تسویه حقوق و مزایای معوق؛ و پس از آن دیگر تکلیفی بر عهده کارفرما نمی‌باشد. البته در مورد همان تسویه مزایای پایان خدمت و عیدی و پاداش نیز نکات بسیاری در محاسبات آن وجود دارد که حتما باید آن نکات را رعایت نمود.

در مورد کار معین نیز چنانچه میان کارگر و کارفرما قراردادی مبنی بر کار معین بسته شود، یعنی قراردادی که مربوط به انجام یک کار مشخص و محدود باشد، در پایان انجام آن کار، دیگر نیازی به مقدماتی نخواهد بود و خاتمه قرارداد کار به صورت خودکار انجام می‌گردد. 

ترک کار جزئی از خاتمه قراداد کار است؟

در شرایطی که خاتمه قرارداد کار به صورت خلاف قانون انجام گردد مسئله از دو جانب مورد بررسی است. اگر کارگر ترک کار نموده باشد و خود عامل خاتمه قرارداد کار بدون توافقات دو جانبه باشد، چنانچه کارفرما در قرارداد یا فرم‌های خود این موضوع را پیش‌بینی ننموده باشد، در قانون جریمه خاصی برای کارگر در نظر گرفته نشده است.

اما در مقابل چنانچه کارفرما قرارداد را به صورت یکطرفه فسخ نماید، قانون او را محدود کرده و حق خاتمه قرارداد کار به صورت یکطرفه را از وی گرفته است.

البته در برخی موارد که کارگر ترک محل کار نماید، خاتمه قرارداد کار تلقی نمی‌شود چراکه قانون برای آن‌ها نیز پیش‌بینی نموده است. مانند زمانی که فردی به سربازی اعزام می‌شود یا به سفر حج می‌رود.

در این شرایط قانون کار پیش‌بینی خود را بیان کرده است و به صراحت تاکید کرده که در این شرایط خاتمه قرارداد کار برداشت نمی‌شود و این موضوع تعلیق قرارداد می‌باشد. در این شرایط پس از پایان آن موضوع، کارگر می‌تواند به کارفرما مراجعه نموده و کار خود را مطالبه نماید.

جریمه های خاتمه قرارداد کار خلاف قانون

اگر کارفرمایی کارگر خود را بدون دلیل روشن و پیش‌بینی شده‌ای از کار اخراج نماید، در شرایطی که زمان خاتمه قرارداد کار آن نرسیده باشد، قانون مجازات‌هایی را برای آن درنظر گرفته است. مانند آنکه باید مجدد آن کارگر را به خدمت بگیرد و البته حقوق و مزایا ایام بلاتکلیفی وی را پرداخت نماید.

جمع بندی خاتمه قرارداد کار

در بحث خاتمه قرارداد کار، اگر یکطرفه انجام گردد و مقدمات این امر از پیش انجام نگرفته باشد، قطعا می‌تواند برای طرفین بخصوص کارفرما دردسر ایجاد کند.

اما در مواردی مانند اتمام زمان قرارداد، فسخ دو طرفه یا دیگر مواردی که در قانون ذکر شده است، مشکلی برای طرفین بوجود نمی‌آورد. اما در هر صورت طرفین بخصوص کارفرمایان باید حتما تمامی جوانب را رعایت نمایند تا بعد از آن درگیر تبعات منفی آن نگردند.