جدیدترین گروه بندی مشاغل مالیاتی مودیان در سال 1402

سازمان امور مالیاتی به منظور سهولت در تعیین تکالیف مالیاتی مودیان، اقدام به گروه بندی مالیاتی صاحبان کسب و کارها نموده است. میزان درآمد حاصل از فروش صاحبان کسب و کارها، مهم‌ترین پارامتر تعیین گروه مودیان می‌باشد. در این مقاله از سری مقاله‌های آموزش مالیات قصد داریم شما را با گروه بندی مشاغل مالیاتی (tax grouping of businesses income) برای مالیات بر عملکرد اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل آشنا نماییم. همچنین تکالیف و حداقل مدارک مورد نیاز هر گروه برای تهیه اظهارنامه مالیاتی را برای شما شرح دهیم. با محاسبان همراه باشید.

گروه بندی مشاغل مالیاتی 1402

سازمان امور مالیاتی طی بخشنامه 200/1401/8 مورخ 1401/2/10، جدیدترین اصلاحیه آیین‌نامه ماده 95 ق.م.م را ابلاغ نمود. در این اصلاحیه مواد 1، 2، 7 و 8 آیین‌نامه اجرایی ماده 95 با موضوعات تعیین سقف درآمد مودیان برای گروه بندی مشاغل مالیاتی همچنین تغییر تعاریف پایانه فروش، سامانه مودیان مالیاتی، صورتحساب‌های الکترونیکی و مواردی از این دست اصلاح شد. موارد اصلاح شده از 1401/1/1 لازم الاجرا هستند.

صاحبان مشاغل موضوع ماده 97 ق.م.م بر اساس شاخص‌ها و معیار‌های مشخص شده از سوی سازمان امور مالیاتی به سه گروه تقسیم می‌شوند. مهم‌ترین معیار سازمان مالیاتی برای گروه بندی مشاغل مالیاتی، میزان درآمد مودیان بر اساس حجم و نوع فعالیت آن‌ها است. گروه‌های مالیاتی در نگهداری و ارائه اسناد و مدارک با یکدیگر متفاوت هستند.

صاحبان مشاغل گروه اول مالیاتی

کلیه اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغلی که یکی از سه شرط زیر را داشته باشند، جزء مشاغل گروه اول مالیاتی محسوب می‌شوند:
1. درآمد ابرازی آن‌ها (اعم از فروش کالا و یا فروش توام کالا و ارائه خدمات) بر اساس اظهارنامه مالیاتی عملکرد دو سال قبل آن‌ها بیش از مبلغ 150 میلیارد ریال معادل (15,000,000,000 تومان) باشد و یا اگر صرفا به کار خدماتی اشتغال دارند، میزان درآمد آن‌ها بیش از 75 میلیارد ریال باشد. (بر اساس جزء ۹ بند الف ماده ۲ آیین نامه اجرایی ماده ۹۵ ق.م.م)

2. آخرین درآمد قطعی شده (فروش کالا یا فروش توام کالا و ارائه خدمات آن‌ها) بیش از 150 میلیارد ریال و یا درآمد خدماتی آن‌ها 75 میلیارد ریال باشد. معیار سنجش درآمد قطعی شده، برگ قطعی مالیات ابلاغی به مودی یا نماینده قانونی او، تا پایان دی ماه سال قبل است.

به عنوان مثال برای عملکرد سال 1402، آخرین درآمد قطعی شده تا پایان دی ماه سال 1401، مورد بررسی قرار می‌گیرد.

3- اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل زیر فارغ از حجم فعالیتشان جزء اشخاص حقیقی گروه اول هستند:

صاحبان مشاغل گروه دوم مالیاتی

بر اساس بند ب ماده 2 آیین نامه اجرایی ماده 95 ق.م.م، کلیه اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغلی که یکی از دو شرط زیر را داشته باشند در گروه دوم گروه بندی مشاغل مالیاتی قرار می‌گیرند:

1. درآمد ابرازی آن‌ها (اعم از فروش کالا و یا فروش کالا و ارائه خدمات) بر اساس اظهارنامه مالیات بر عملکرد دو سال قبل، بیشتر از 50 میلیارد ریال و کمتر یا برابر با 150 میلیارد ریال باشد. البته برای مشاغل صرفا خدماتی نیمی از بازه این مبالغ در نظر گرفته می‌شود یعنی بیش از 25 میلیارد ریال و کمتر یا برابر 75 میلیارد ریال.

2- آخرین درآمد قطعی شده (فروش کالا یا فروش کالا و ارائه خدمات) آن‌ها بر اساس برگ قطعی مالیات ابلاغی تا پایان دی ماه سال قبل، بین 50 میلیارد ریال تا 150 میلیارد ریال و یا برای مشاغل صرفا خدماتی نیمی از بازه این مبالغ در نظر گرفته می‌شود یعنی بیش از 25 میلیارد ریال و کمتر یا برابر 75 میلیارد ریال باشد.

صاحبان مشاغل گروه سوم مالیاتی

این گروه شامل کسب و کارهای کوچک است؛ به عبارت دیگر، اشخاص حقیقی که در دو گروه فوق قرار نمی‌گیرند، در لیست مشاغل گروه سوم گروه بندی مشاغل مالیاتی قرار خواهند گرفت.

مشاغل تازه تاسیس

باید توجه داشت که با درنظر گرفتن موارد ذکر شده فوق، مشاغل تازه تاسیس چنانچه جزو 8 گروه مشخص شده برای گروه اول نباشند، تا دوسال می‌توانند در گروه سوم قرار گیرند و پس از آن طبق قوانین گفته شده گروه بندی آن‌ها مشخص می‌گردد.

راهنمای سریع تعیین گروه‌ بندی مشاغل

اشخاص حقیقی همه در یکی از دسته‌بندی‌های اول تا سوم گروه بندی مشاغل قرار خواهند گرفت. یک راه سریع برای تعیین اینکه شما در کدام گروه‌بندی مشاغل قرار می‌گیرید، مراجعه به سازمان امور مالیاتی در لینک زیر است:

برای مثال اگر شغل شما در هریک از فعالیت‌های دسته‌بندی شده قرار نمی‌گیرد، می‌توانید گزینه شامل هیچ‌کدام از موارد فوق نمی‌باشم را انتخاب کنید و با پاسخ به سوالاتی که سایت از شما می‌پرسد، شما را به سمت گروه‌ های مالیاتی مورد نظر هدایت می‌کند.

ملاک گروه بندی مشاغل مالیاتی 1402

بر اساس اصلاحیه مواد 2 و 3 آیین‌نامه اجرایی موضوع ماده 95 اصلاحی ق.م.م مصوب 1394/4/31 (بخشنامه شماره 200/99/60 مورخ 1399/8/14 سازمان امور مالیاتی کشور) ملاک گروه بندی مشاغل مالیاتی برای عملکرد 1402 عبارت است از:

✅ گروه اول: آخرین درآمد قطعی شده یا آخرین درآمد ابرازی بیش از 55 میلیارد ریال باشد یا مشاغل موجود در لیست زیر: (بدون در نظر گرفتن درآمد آن‌ها)

✅ گروه دوم: آخرین درآمد قطعی شده یا آخرین درآمد ابرازی بین 18 تا 55 میلیارد ریال باشد.

✅ گروه سوم: مودیانی که در گروه‌های فوق نباشند.

تکالیف مالیاتی صاحبان کسب و کار مشمول گروه بندی مشاغل مالیاتی

به‌موجب ماده ۶ آیین‌نامه اجرایی ماده ۹۵ قانون مالیات‌های مستقیم، تکالیف گروه‌های مختلف گروه بندی مشاغل مالیاتی در نگهداری دفاتر، اسناد و مدارک قانونی به شرح زیر می‌باشد:

✅ صاحبان مشاغلی که در گروه اول قرار می‌گیرند و همه اشخاص حقوقی باید دفاتر روزنامه، کل و سایر دفاتر را چه دستی و چه ماشینی (مکانیزه یا الکترونیکی)، که متکی به اسناد و مدارک باشد، نگه دارند و نکاتی را رعایت کنند:

• نگهداری دفتر روزنامه واحد برای ثبت تمام عملیات‌ها یا دفاتر روزنامه متعدد برای هر بخش از عملیات مجاز است.
• اشتباه در شماره‌گذاری صفحات و همچنین اشتباهات ناشی از ثبت دفاتر در مراجع قانونی مربوط، درصورتی‌که احراز شود، خللی به اعتبار دفاتر وارد نمی‌کند.
• تحریر دفاتر قانونی با وسایلی که به‌آسانی پاک می‌شود، ممنوع است.
• دفاتر و اسناد حسابداری باید براساس واحد پول رایج کشور و همچنین به‌زبان فارسی نوشته شود.
• درصورتی‌که دفاتر موضوع این آیین‌نامه در دست مقامات قضایی یا دیگر مراجع قانونی باشد یا اینکه به هر دلیلی که خارج از اختیار مؤدی است، دفتر در دسترس او نباشد، مؤدی می‌تواند حداکثر تا دو ماه دفاتر جدیدی تهیه کند و عملیات دفاتر قبلی را به دفاتر جدید منتقل نماید. در این مدت، تأخیر در نوشتن دفاتر جدید به اعتبار دفاتر خللی وارد نمی‌کند.

✅ صاحبان مشاغلی که در گروه دوم گروه بندی مشاغل مالیاتی قرار می‌گیرند، مکلف‌اند برای هر سال مالیاتی، اسناد و مدارک مربوط به معاملات خود را به‌تفکیک و به‌ترتیب تاریخ وقوع هریک از رویدادهای مالی، نگه دارند و صورت درآمد و هزینه خود را به‌صورت ماهانه تنظیم کنند؛ اسناد و مدارکی از قبیل اسناد خرید و فروش کالا یا ارائه خدمات.

✅ صاحبان مشاغلی که در گروه سوم گروه بندی مشاغل مالیاتی قرار می‌گیرند، باید برای هر سال مالیاتی، اسناد و مدارک مربوط به معاملات خود را نگه دارند و خلاصه درآمد و هزینه خود را به‌صورت سالانه تنظیم کنند.

مطابق ماده ۷ آیین‌نامه مربوط به نوع دفاتر، اسناد و مدارک و روش‌های نگهداری، صاحبان مشاغلی که نسبت به نصب و استفاده از سامانه صندوق فروش( صندوق ماشینی( مکانیزه) فروش) اقدام می‌نمایند در صورت رعایت آیین‌نامه اجرایی موضوع تبصره (۲) ماده ۱۶۹ ق.م.م در نگهداری و ارائه اطلاعات مربوط، تکلیفی برای نگهداری دفاتر موضوع آیین‌نامه یاد شده نخواهند داشت.

۱.صورتحساب نوع اول باید دارای شماره سریال چاپی یا ماشینی حسب مورد، تاریخ و حداقل در برگیرنده اطلاعات هویتی شامل نام، نام‌خانوادگی یا نام شخص حقوقی، شماره اقتصادی، نشانی کامل و کدپستی فروشنده و خریدار و مشخصات کالا یا خدمات ارائه شده، مقدار و مبلغ آن باشد.

تبصره- در صورت فروش به مصرف‌کننده نهایی درج مشخصات خریدار از نظر این آیین‌نامه الزامی نیست.

۲.صورتحساب نوع دوم که صرفا در موارد استفاده از سامانه صندوق فروش( صندوق ماشینی(مکانیزه)فروش) صادر می‌شود باید دارای شماره سریال ماشینی، تاریخ و حداقل، دربرگیرنده اطلاعات هویتی شامل نام، نام‌خانوادگی یا نام شخص حقوقی، شماره اقتصادی، نشانی کامل و کدپستی فروشنده و مشخصات کالا یا خدمات ارائه شده، مقدار و مبلغ آن باشد.

حداقل مدارک مورد نیاز هر یک از گروه بندی مشاغل مالیاتی برای تهیه اظهارنامه مالیاتی

حداقل مدارک مورد نیاز جهت تهیه اظهارنامه مالیاتی صاحبان مشاغل موضوع آیین نامه اجرایی ماده ۹۵ قانون مالیات‌های مستقیم برای هر یک از گروه بندی مشاغل مالیاتی به ترتیب زیر است:

مدارک گروه اول مالیاتی

• اطلاعات هویتی (اطلاعات هویتی و مکانی، مجوزهای فعالیت اقتصادی)
• درآمد مشمول مالیات، بخشودگی‌های مالیاتی، معافیت‌های قانونی و مالیات متعلق
• موجودی مواد و کالا در اول و پایان دوره
• واردات و صادرات کالاها و خدمات
• صورت سود و زیان
• ترازنامه حسابداری
• اطلاعات شرکا
• اطلاعات حساب‌های بانکی مربوط به فعالیت شغلی
• بهای تمام شده و اطلاعات حسابرس و مدیر مالی
• اطلاعات مالک و ملک
• اطلاعات دفاتر قانونی

مدارک گروه دوم مالیاتی

مدارک گروه سوم مالیاتی

• اطلاعات هویتی (اطلاعات هویتی و مکانی، مجوزهای فعالیت اقتصادی)
• درآمد مشمول مالیات، بخشودگی‌های مالیاتی، معافیت‌های قانونی و مالیات متعلق
• خلاصه درآمد و هزینه (اطلاعات خرید و فروش کالا و خدمات و هزینه‌های مربوط)
•  اطلاعات شرکا
• اطلاعات حساب‌های بانکی مربوط به فعالیت شغلی
• اطلاعات اموال و دارایی‌ها مربوط به فعالیت شغلی
• کمک‌های اهدایی

مالیات اشخاص حقوقی چگونه است؟

براساس گروه های مالیاتی شال ۱۴۰۲ فقط اشخاص حقیقی در گروه بندی مشاغل مالیاتی قرار دارند و اشخاص حقوقی باید بر اساس قوانین سازمان امور مالیاتی هر سال در زمان تعیین شده توسط سازمان امور مالیاتی نسبت به ارسال مالیات خود اقدام کنند.

جمع بندی

آشنایی با گروه بندی مشاغل مالیاتی 1402، تکالیف مالیاتی صاحبان مشاغل در خصوص نگهداری دفاتر و اسناد و نیز حداقل مدارک مورد نیاز هر گروه برای تهیه اظهارنامه مالیاتی از مهم‌ترین اطلاعات مورد نیاز در تهیه اظهارنامه مالیات بر عملکرد اشخاص حقیقی است. از این رو پیشنهاد می‌کنیم در صورت تمایل به انجام شخصی تکالیف مالیاتی، استفاده از مشاوره مالیاتی موسسه محاسبان را در برنامه خود قرار دهید.

سوالات متداول