آیا فریلنسرها مشمول مالیات می‌شوند؟

سوالی که ذهن بسیاری از فریلنسرها را به خود مشغول کرده، این است که آیا درآمد آن‌ها مشمول مالیات می‌شود یا خیر؟ بسیاری از افرادی که به‌طور مستقل و بدون ارتباط کاری رسمی با یک سازمان کار می‌کنند، طبق قوانین مالیاتی مانند سایر مشاغل، مشمول قانون مالیات‌ها هستند. در ادامه موضوع مالیات فریلنسرها و تعهدات آنان را از نظر مالیاتی بررسی می‌کنیم. 

مالیات فریلنسرها 

براساس ماده ۹۳ قانون مالیات‌های مستقیم، هر شخص حقیقی که از طریق اشتغال و عناوین دیگر، کسب درآمد می‌کند مشمول مالیات بر درآمد است. فریلنسرها هم به‌عنوان اشخاص حقیقی از این قاعده مستثنی نیستند و باید با تشکیل پرونده مالیاتی و اعلام فعالیت، مالیات خود را پرداخت کنند. طبق اطلاعیهٔ سازمان امور مالیاتی کشور، افرادی که به صورت مجازی فعالیت می‌کنند، موظف به تسلیم اظهارنامه مالیاتی و پرداخت مالیات مرتبط با درآمد خود هستند.

یکی از مهم‎ترین نکات در مدیریت مالیات فریلنسرها، شناخت هزینه‌های قابل کسر است. به عنوان مثال، فریلنسر می‌‎تواند برخی از هزینه‌هایی که برای انجام کار خود پرداخت می‌کند، مانند خرید تجهیزات، نرم‌افزارها، اینترنت و حتی هزینهٔ اجاره دفتر کار را به عنوان هزینه‌های شغلی در اظهارنامه ثبت کرده و مالیات کمتری پرداخت کند.

نکتهٔ مهم در تفاوت نحوهٔ پرداخت است، در مالیات مستقیم، مالیات به صورت شفاف از افراد یا شرکت‌ها گرفته می‌شود و مستقیماً با درآمد یا دارایی فرد ارتباط دارد؛ اما در مالیات غیر‌مستقیم، مالیات به صورت پنهان در قیمت کالاها و خدمات قرار می‌گیرد و مصرف‌کننده بدون آن‌که مستقیماً مالیات‌دهنده باشد، آن را پرداخت می‌کند. 

راه‌های شناسایی درآمد فریلنسرها

فریلنسرها وظیفه دارند همانند سایر مشاغل تکالیف مالیاتی خود را انجام دهند. در صورتی که شخص آغاز فعالیت خود را تا زمان مشخص شده با سازمان امور مالیاتی اعلام نکند، سازمان امور مالیاتی از روش‌های مختلفی جهت شناسایی و تشخیص درآمد این گونه افراد استفاده می‌کند که برخی از آن‌ها عبارتند از:

گروه‌بندی فریلنسرها از نظر مالیاتی

فریلنسرها بر‌اساس میزان درآمد سالیانه خود به سه گروه طبقه‌بندی می‌شوند. این گروه‌بندی طبق نوع و حجم فعالیت‌های آن‌ها صورت می‌گیرد و به فریلنسرها کمک می‌کند که تکالیف مالیاتی خود را به درستی انجام دهند و مطابق با درآمدشان مالیات پرداخت کنند:

1. گروه اول: با فروش سالانه بیش از ۷۵/۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال.
2. گروه دوم: با فروش سالانه بین ۲۵/۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال و ۷۵/۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال.
3. گروه سوم: فریلنسر‌هایی که در هیچ‌یک از دو گروه اول و دوم قرار نگرفته‌اند و فروش سالانه آن‌ها کمتر از ۲۵/۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰ ر‌یال است.

تکالیف مالیاتی فریلنسرها 

فریلنسرها همانند سایر مودیان مالیاتی، تکالیف مالیاتی مشخصی دارند که به دو دسته تکالیف اولیه و تکالیف تسلیمی تقسیم می‌‌شوند و شامل مراحل مختلفی به شرح زیر است.

گام اول از تکالیف اولیه مالیات فریلنسرها تشکیل پرونده مالیاتی است. فریلنسرها مکلفند بر‎اساس تبصره ۳ ماده ۱۷۷ قانون مالیات‌های مستقیم، حداکثر تا چهار‎ماه پس از شروع فعالیت پرونده مالیاتی خود را تشکیل دهند. این فرآیند شامل ثبت‌نام در سامانه‌های سازمان امور مالیاتی از طریق وب‎سایت intamedia.ir و سایر سامانه‌های مالیاتی مانند سامانه مای‌تکس و سامانه مودیان پس از فراخوان سازمان مالیاتی و دریافت کد اقتصادی جهت صدور و نگهداری صورتحساب است.

تکالیف تسلیمی فریلنسرها بر‎‌طبق گروه‌بندی آن‌ها معین می‌شود. اگر فریلنسرها در گروه اول قرار بگیرند، تکالیف مالیاتی آن‌ها مشابه با تکالیف اشخاص حقوقی خواهد بود و باید مراحل زیر را انجام دهند:

گروه‌های دوم و سوم از برخی تکالیف معاف هستند. مانند پلمپ و تحریر دفاتر قانونی و ارسال لیست معاملات فصلی؛ اما سایر تکالیف مانند ارسال اظهارنامه مالیات عملکرد، مالیات بر‌ارزش‌افزوده و صورتحساب در سامانه مودیان را باید در صورت دارا بودن شرایط انجام دهند.

معافیت مالیاتی فریلنسرها

فریلنسرها مانند سایر مشاغل می‌توانند از معافیت‌های مالیاتی برخوردار شوند. این معافیت‌ها بر‌اساس قوانین سالانه مشخص و معمولاً در قالب قانون بودجه سالانه مشخص می‌شود. برخی از معافیت‌های مالیات فریلنسرها به شرح زیر است.

معافیت مالیات سالانه مشاغل (ماده ۱۰۱ قانون مالیات مستقیم)

برای سال ۱۴۰۳، معافیت ماده ۱۰۱ قانون مالیات‌های مستقیم مبلغ ۱,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال تعیین شده است. در صورتی که صاحبان مشاغل از پایانه فروشگاهی موضوع ماده (۱) قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان (مصوب ۲۱ مهر ۱۳۹۸) استفاده کرده و تکالیف قانونی شامل ارسال صورتحساب‌ها و درج مشخصات کالا و هویت خریدار در سامانه مودیان را به درستی انجام دهند، سقف معافیت این ماده تا مبلغ ۱,۴۴۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال افزایش خواهد یافت. 

کاهش نرخ مالیات ابرازی با افزایش درآمد

بر‌اساس تبصره ۷ ماده ۱۰۵ قانون مالیات‌های مستقیم، به ازای ۱۰ درصد افزایش درآمد ابرازی مشمول مالیات مودیان نسبت به درآمد ابرازی سال قبل، یک واحد درصد و حداکثر تا ۵ درصد از نرخ مالیات کاهش می‌یابد. اما استفاده از این امتیاز مشروط به رعایت تسویه بدهی مالیاتی سال قبل و ارائه اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر است.

معافیت حوزه نشر

بر‌اساس بند ل ماده ۱۳۹ قانون مالیات‌های مستقیم، فریلنسر‌هایی که در زمینهٔ نشر، مطبوعات و فرهنگی فعالیت می‌کنند و دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هستند، معافیت مالیاتی برای درآمد سالانه این افراد تا چهار برابر سقف مالیاتی ماده ۸۴ قانون مالیات‌های مستقیم اعمال می‌شود.

جمع‌بندی

مالیات فریلنسرها به دلیل ماهیت شغلی آن‌ها که آزاد و غیررسمی است، اینطور به نظر می‌رسد که معاف از مالیات هستند. در صورتی‌که آن‌ها نه تنها موظف به پرداخت مالیات هستند، بلکه باید پایبند به تکالیف مالیاتی خود باشند. این تکالیف شامل مراحل اولیه مانند ثبت‌نام در سازمان امور مالیاتی، اعلام آغاز به فعالیت و تکالیف تسلیمی نظیر ارسال صورت معاملات فصلی و اظهارنامه عملکرد است.

سوالات متداول