ساعت کار قانونی کارگران در سال 1402 چقدر است؟

ساعت کار قانونی

طبق ماده 51 قانون کار، ساعت کار مدت زمانی است که کارگر نیرو یا وقت خود را به منظور انجام کار در اختیار کارفرما قرار می‌دهد. بنابراین مدت زمان آماده شدن کارگران برای کار، مهیا شدن برای ترک کارگاه و همچنین اوقاتی که برای صرف غذا یا انجام فرایض دینی صرف می‌کنند، جزء ساعت کار به حساب نمی‌آیند. این موضوع به این دلیل است که در این اوقات کارگر جهت انجام کار در اختیار کارفرما نمی‌باشد و کارفرما نمی‌تواند کاری به او ارجاع دهد.

البته با وجود این قاعده کلی ممکن است بر اساس توافق‌های فردی، دسته جمعی و یا بر اساس پیش بینی‌های قانونی، استثنائاتی به این قائده دیده شود: به طور مثال در ماده 150 قانون کار، ساعاتی که در ماه رمضان صرف ادای فریضه نماز و صرف افطار یا سحری می‌شود جزء ساعت کار محسوب شده است.

نکات مهم ساعت کار

ساعت کار اداره کار

ساعت کار عادی تعیین شده توسط قانون کار 44 ساعت در هفته است. این تعداد ساعت برای 6 روز کاری در هفته می‌باشد. بنابراین اگر 44 ساعت را تقسیم بر 6 روز کاری (به غیر از جمعه) کنیم ساعات کار استاندارد روزانه 7:20 به دست خواهد آمد. اگر 7:20 را در تعداد روزهای هر ماه ضرب کنیم کل ساعاتی که کارگر باید در اختیار کارفرما باشد تا مستحق دریافت حقوق گردد به دست می‌آید.

👈 به عنوان مثال با در نظر گرفتن روزهای جمعه هر ماه برای ماه‌های 30 روزه کل ساعت کار کارگر 220 ساعت به دست می‌آید؛ اما اگر روزهای جمعه هر ماه (4 روز) کسر گردد، کار کارکنان 191 ساعت در ماه خواهد بود.

برابر مفاد قانون مدنی جمهوری اسلامی، ماه شمسی برابر 30 روز است. لذا در قانون کار، مزد و مزایای متعلقه به کارگران بر مبنای 30 روز محاسبه می‌گردد. البته پرداخت مزد و مزایای متعلقه در ماه‌های 31 روزه تقسیم بر 30 و در عدد 31 ضرب می‌گردد و طبیعتاً در ماه‌های 29 روزه نیز تقسیم بر 30 و در 29 ضرب می‌شود.

یعنی تعیین حقوق و دستمزد بر مبنای ماه 30 روزه و پرداخت آن بر مبنای تعداد روزهای ماه انجام می‌گردد. به این معنی که وقتی از سوی شورای عالی کار، حداقل مزد کارگران اعلام می‌گردد، این مبلغ بر مبنای ماه شمسی (30روز) اعلام شده، ولی هنگام پرداخت آن بایستی تعداد روزهای ماه مورد نظر محاسبه گردد.

استثنائات ساعت کار

مستثنئاتی که به این اصل کلی وضع شده است عبارتند از:

الف) کارهای سخت و زیان آور

کارهای سخت و زیان آور کارهایی است که در آن‌ها عوامل فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی و بیولوژیکی محیط کار غیراستاندارد بوده و در اثر اشتغال کارگر، ظرفیتی به مراتب بالاتر از ظرفیت‌های طبیعی (جسمی و روانی) در وی ایجاد گردد که نتیجه آن بیماری شغلی و عوارض ناشی از آن می‌باشد. همچنین نتوان با بکارگیری تمهیدات فنی، مهندسی، بهداشتی، ایمنی و… صفت سخت و زیان آور بودن را از آن مشاغل کاهش و یا حذف نمود.

ب) کارگر نوجوان

کارگر نوجوان کارگری است که سن او بین 15 تا 18 سال باشد. میزان ساعت کاری کارگر نوجوان براساس ماده 82 قانون کار نیم ساعت کمتر از ساعت کار کارگران معمولی می‌باشد. بدین ترتیب ساعت کار روزانه کارگر نوجوان 7,5 ساعت و هفتگی 41 ساعت می‌باشد که ترتیب استفاده از این ساعت کار با توافق کارگر و کارفرما خواهد بود.

مثال برای محاسبه ساعت کاری

مثال 1: جدول زیر نشان دهنده ساعت ورود و خروج ۳ نفر از پرسنل شرکت مهدیار می‌باشد. موارد خواسته شده در جدول را تکمیل کنید. (ساعت کار موظف ۸ ساعت در روز است.)

مثال 2: اطلاعات شرکت آسمان به شرح زیر می‌باشد:

مطلوب است محاسبه ساعت اضافه کاری با توجه به مفروضات زیر:
الف) ساعات کاری از شنبه تا چهارشنبه ۸ ساعت و پنج شنبه‌ها ۴ ساعت باشد.
ب) ساعات کاری از شنبه تا چهارشنبه 8:48 ساعت و پنج شنبه‌ها جزء روزهای کاری نمی‌باشد.
ج) ساعات کاری از شنبه تا پنج شنبه به طور مساوی 7:20 باشد.