مالیات مشاغل چیست؟ جدول درصد مالیات مشاغل ۱۴۰۳

مالیات مشاغل یکی از مهم‌ترین موضوعات مالیات مستقیم است که برای صاحبان کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ اعمال می‌شود. آگاهی از قوانین مالیاتی، نرخ‌ها، معافیت‌ها و جرایم مرتبط با مالیات بر درآمد مشاغل نه‌تنها به مدیریت بهتر منابع مالی کمک می‌کند، بلکه از بروز مشکلات قانونی و جرائم مالیاتی جلوگیری می‌کند. در این مقاله از محاسبان، به بررسی مالیات مشاغل در سال ۱۴۰۴ می‌پردازیم.

مالیات بر درآمد مشاغل چیست؟

مالیات مشاغل، مطابق با ماده ۹۳ قانون مالیات‌های مستقیم، بر درآمد خالص اشخاص حقیقی حاصل از فعالیت‌های اقتصادی، مانند فروش کالا یا ارائه خدمات، اعمال می‌شود. این مالیات شامل کسب‌وکارهای مختلف از جمله اصناف، مشاغل آزاد، خدماتی، تولیدی و حتی فعالیت‌های آنلاین و فریلنسری می‌شود.

درصد مالیات مشاغل

درصد مالیات بر درآمد مشاغل، به صورت تصاعدی و بر مبنای درآمد مشمول مالیات تعیین می‌شود. این بدین معناست که با افزایش درآمد، نرخ مالیاتی هم افزایش پیدا می‌کند. برای سال ۱۴۰۴، نرخ‌های مالیاتی به شرح زیر است:

• ۰ تا ۲ میلیارد ریال: ۱۵٪
• از ۲ تا ۴ میلیارد ریال: ۲۰٪
• بیش از ۴ میلیارد ریال: ۲۵٪

این نرخ‌ها برای اشخاص حقیقی اعمال می‌شود و بسته به نوع فعالیت و گروه بندی مشاغل مالیاتی ممکن است که تغییراتی داشته باشد.

جدول درصد مالیات مشاغل ۱۴۰۳

جدول درصد مالیات بر درآمد مشاغل ۱۴۰۳ مطابق با نرخ‌های ماده ۱۳۱ قانون مالیات‌های مستقیم تعیین شده است. این جدول از ساختار پلکانی برای محاسبه مالیات استفاده می‌کند و نرخ مالیات با افزایش درآمد مشمول مالیات، به‌صورت تصاعدی افزایش پیدا می‌کند.

مالیات اشخاص حقیقی 1403

اشخاص حقیقی که از طریق فعالیت‌های اقتصادی درآمد کسب می‌کنند، مشمول مالیات بر درآمد مشاغل هستند. این گروه شامل کسبه، صنعت‌گران، فریلنسرها، پزشکان، وکلا و سایر صاحبان مشاغل است و با توجه به میزان درآمد و نوع فعالیت اقتصادی، مالیات آن بر‌اساس درآمد خالص پس از کسر هزینه‌ها و معافیت‌ها با نرخ پلکانی ماده ۱۳۱ محاسبه می‌شود.

مالیات مشاغل آزاد

مالیات بر درآمد مشاغل آزاد، مالیاتی است که از فعالیت‌های تجاری و حرفه‌ای افراد به‌صورت مستقل اعمال می‌شود. این مالیات مطابق با میزان درآمد مشمول مالیات و مطابق با قوانین مالیاتی دریافت می‌شود و عموماً در دسته سوم گروه‌بندی مشاغل مالیاتی قرار دارند.

مالیات مشاغل خانگی 1403

مالیات مشاغل خانگی، بر‌اساس درآمد حاصل از فعالیت اینگونه کسب‌وکارها تعیین می‌شود و معمولاً در گروه سوم از گروه‌بندی مشاغل قرار می‌گیرند. مشاغل خانگی در صورتی‌که درآمد سالانه آنها کمتر از سقف معافیت ماده ۱۰۱ قانون مالیات های مستقیم باشد، از پرداخت مالیات معاف هستند و همچنین می‌توانند از تسهیلات تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم بهره‌مند شوند.

مالیات مشاغل خدماتی

مالیات مشاغل خدماتی، مالیاتی است که بر درآمد حاصل از فعالیت‌های خدماتی اشخاص حقیقی یا حقوقی، مانند مشاوره، خدمات درمانی، آموزشی، تعمیر و نگهداری، حمل‌ونقل و خدمات زیبایی، اعمال می‌شود. این مالیات طبق قانون مالیات‌های مستقیم محاسبه شده و مشاغل موظف‌اند درآمد خود را به سازمان امور مالیاتی اظهار کرده و مالیات آن را پرداخت کنند.

مالیات مشاغل خودرو

مالیات مشاغل خودرو، به مالیات بر درآمد اشخاصی گفته می‌شود که با استفاده از وسایل نقلیه مانند تاکسی، وانت‌بار، کامیون، مینی‌بوس، اتوبوس، کامیونت و ماشین‌آلات صنعتی و راه‌سازی کسب درآمد می‌کنند. مبلغ این مالیات به صورت مقطوع مطابق ضرایب اعلام شده توسط سازمان امور مالیاتی تعیین شده و مالکان موظف به تسلیم اظهارنامه در موعد مقرر هستند.

نحوه محاسبه مالیات مشاغل

موضوع محاسبه میزان مالیات بر درآمد مشاغل از اهمیت بالایی برخوردار است. در ماده‌های ۹۴ و ۱۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم، نحوه محاسبه مالیات بر درآمد مشاغل را مشخص کرده‌اند. نحوه محاسبه مالیات بر درآمد مشاغل به دو روش انجام می‌شود.

۱. مشاغلی که اظهارنامه عملکرد ارسال می‌کنند

مودیانی که اظهارنامه عملکرد ارائه می‌دهند، در واقع گزارشی جامع و دقیق از وضعیت مالی و اقتصادی خود به سازمان امور مالیاتی ارائه می‌کنند. این گزارش جزئیات مهمی همچون درآمدها، هزینه‌ها، سود و زیان، وضعیت مالی و سایر عوامل مرتبط با عملکرد مالی یک کسب‌وکار را نمایش می‌دهد.

۲. مشاغلی که فرم تبصره ماده ۱۰۰ ارسال می‌کنند

سازمان امور مالیاتی با هدف حمایت از کسب‌وکارهای کوچک و مشاغل خرد، شرایط ویژه‌ای را در قالب تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم ارائه کرده است. طبق این تبصره، برخی از مشاغل از پرداخت مالیات به‌صورت پیچیده و ارائه اظهارنامه مالیاتی و دفاتر قانونی معاف هستند و مالیات آن‌ها به شکل مقطوع محاسبه می‌شود.

فرمول محاسبه مالیات بر درآمد مشاغل

فرمول محاسبه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی صاحبان مشاغل به شرح زیر است: 

درآمد خالص مودی = کل درآمد حاصل از فروش – هزینه‌های قابل قبول مالیاتی – معافیت‌ها
سود مشمول مالیات = درآمد خالص مودی × ضریب اینتا کد مالیاتی
محاسبه مالیات بر‌اساس ماده ۱۳۱ = اعمال نرخ پلکانی ماده ۱۳۱ بر‌ طبق حجم فعالیت

معافیت مالیات بر درآمد مشاغل

سازمان امور مالیاتی با هدف حمایت از اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل، تسهیلات و میزان معافیت‌ مالیات مشاغل را به صورت سالانه مطابق ماده ۱۰۱ قانون مالیات‌های مستقیم در نظر گرفته است. معافیت ماده ۱۰۱، در سال ۱۴۰۳، مبلغ ۱.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال تعین شده است و در صورت استفاده از سامانه مودیان، مبلغ معافیت ماده ۱۰۱ تا سقف ۱.۴۴۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال قابل محاسبه خواهد بود.

جرائم مالیات مشاغل

صاحبان مشاغل در صورت عدم رعایت تکالیف مالیاتی مشمول جریمه‌هایی به شرح زیر می‌شوند:

مطابق تبصره ۳ ماده ۱۷۷ قانون مالیات‌های مستقیم، صاحبان کسب‌و‌کار موظف به تسلیم اظهارنامه مالیاتی، ظرف مدت ۴ ماه بعد از شروع سال مالی به سازمان امور مالیاتی است و در صورت عدم ارائه، مشمول جریمه‌ای غیر قابل بخشودگی معادل ۱۰٪ مالیات قطعی می‌شود. 

طبق ماده ۱۹۰ قانون مالیات‌های مستقیم، هرگونه تأخیر در پرداخت مالیات مشاغل، شامل جریمه‌ای معادل ۲.۵٪ مالیات برای هر ماه است. همچنین در صورت عدم ارائه صورت سود و زیان و ترازنامه، مشمول جریمه‌ای معادل  ۲۰٪ مالیات می‌شود.

جمع‌بندی

در نهایت، مالیات بر درآمد مشاغل مطابق ماده ۹۳ قانون مالیات های مستقیم به هر نوع فعالیت اقتصادی تعلق می‌گیرد و درصد مالیات آن به صورت پلکانی و متناسب با درآمد سالانه مشخص می‌شود. وجود معافیت‌ مالیات مشاغل و جرائم مالیاتی نشان‌دهندهٔ اهمیت شفافیت مالی در کسب‌وکارها است. رعایت اصول مالیاتی نه‌تنها مانع از جریمه می‌شود، بلکه اعتبار اقتصادی فرد را افزایش می‌دهد.

سوالات متداول