منابع انسانی چیست و اهمیت آن در سازمان ها

اصطلاح منابع انسانی یا همان (HR) را چندسالی هست که بیشتر از قبل می‌شنویم. با این حال خیلی از افراد سوال دارند که منابع انسانی چه مسئولیت‌هایی دارد؟ چه اهدافی را در یک سازمان دنبال می‌کند؟ دلیل اهمیت بخش HR برای سازمان‌ها چیست؟ در این مقاله درباره منابع انسانی و اهمیت آن در سازمان‌ها صحبت می‌کنیم تا این موضوع برایتان شفاف شود. 

منابع انسانی چیست؟

به زبان ساده منابع انسانی به کلیهٔ افراد در یک سازمان اشاره دارد که در سمت‌های شغلی مختلف مشغول به کار هستند و با توجه به وظایف، تخصص و مهارتی که دارند در راستای اهداف یک سازمان کار می‌کنند.

مدیریت منابع انسانی به عبارتی بخشی از یک سازمان است. این بخش، وظیفه مدیریت تمام افرادی که در یک سازمان مشغول به کار هستند را انجام می‌دهد. تیم HR وظیفه تدارکات مربوط به طول عمر یک کارمند را از مرحله استخدام، انتخاب تا مدیریت عملکرد و آموزش مداوم در یک شرکت را برعهده دارد.

نیروهای HR یک سازمان، معمولاً یک فرهنگ سازمانی اختصاصی می‌نویسند که همه پرسنل طبق آن عمل کنند. اگر در سازمان مشکلی بین کارکنان یا مدیریت و اعضا در خصوص حقوق و مزایا، بازنشستگی، غرامت، رفتار حرفه‌ای و.. پیش بیاید آن را مدیریت و حل می‌‌کنند. همچنین وظیفه دارند، کارکنان را نسبت به کلیه حقوق خود آگاه کنند. با این تعاریف می‌توانیم نتیجه بگیریم که این شغل فراتر از کارهای اداری در یک سازمان نقش دارد و قرار است یک محیط کاری با آرامش برای پرسنل فراهم کند.

به عنوان مثال، شرکت گوگل که همه با آن آشنا هستیم، از طریق این بخش ارتباط فعال‌تری با کارکنان برقرار کرده است. شرکت گوگل به این نتیجه رسیده است، مزایا برای کارکنان در محیط کار اهمیت ویژه ای دارد و با عملکرد بهتری کار خود را انجام می‌دهند. با همین تدبیر، گوگل مزایای مختلفی برای کارکنان خود در نظر گرفته است که عبارتند از:

1. برنامه‌ای در جهت سلامت روان کارکنان
2. ارائه وعده‌های غذایی و میان‌وعده در محل کار
3. باشگاه ورزشی و…

تفاوت بین نیروی انسانی و منابع انسانی چیست؟

همانطور که در بالا هم اشاره کردیم، نیروی انسانی کارکنانی هستند که  در زمینه تخصص خود در یک سازمان کار می‌کنند. مانند برنامه‌نویس‌ها، گرافیست‌ها و… . HR بخشی از یک شرکت است که وظیفه مدیریت کردن کلیه کارکنان مشغول به کار در یک شرکت را برعهده دارد. همچنین روش‌های جذب، حفظ و توسعه نیروهای انسانی و توسعه سازمان را برعهده دارد. 

وظایف منابع انسانی چیست؟

مهم‌ترین وظایف hr یک شرکت به شرح زیر است: 

• توسعه و نظارت بر مشارکت کارکنان فعلی
• استخدام کارکنان واجد شرایط 
• آموزش کارکنان 
• توسعه، ترویج و اجرای سیاست‌های hr
• مدیریت روابط کاری
• مدیریت پاداش و پرداخت‌های کارکنان 
• اولین شخص معتمد برای اطلاع‌رسانی در خصوص بیماری یا حوادث ناشی از کار
• مدیریت فرهنگ سازمانی در سطوح مختلف ( کارکنان، مدیران، مدیران میانی، مدیران عامل و..) 

علاوه بر این موارد، چند وظیفه جزئی اما مهم در شرح وظایف مدیریت منابع بشری یا کارشناس hr یک سازمان وجود دارد که به شرح زیر است. 

۱. رسیدگی به مسائل فعلی کارکنان

۲. جذب کارکنان جدید

۳. مدیریت خروج کارمندان از سازمان

۴. بهبود روحیه کارکنان 

۵. حفاظت از اطلاعات کارکنان

اهمیت نیروی منابع انسانی برای شرکت ها چیست؟

HR با توجه به این‌که وظایف متعددی در سازمان دارد، یکی از بخش‌های جدایی‌ناپذیر هر سازمان موفق است. به عبارتی، موفقیت بلندمدت و پایدار شرکت به این بخش وابسته است و به دلایل زیر این واحد برای سازمان اهمیت دارد:

۱. مدیریت استراتژیک

یکی از دلایل اهمیت واحد منابع بشری در یک سازمان مشارکت داشتن در مدیریت استراتژیک یک شرکت است. به این شیوه که در هنگام برنامه‌ریزی به صورت شفاف شرح وظایف هریک از کارکنان را مشخص کنند و چشم‌اندازی از آینده سازمان را در نظر بگیرند. 

این واحد بعد از یک مدتی به صورت کلی می‌تواند کلیه پرسنل را بر حسب توانایی و مهارت بسنجد و یک شناخت نسبتاً کاملی نسبت به آن‌ها پیدا کند و جایگاه شغلی آن‌ها را معین کند. همچنین، پیش‌بینی کند که در آینده سازمان باید در چه زمینه‌ای جذب نیرو یا تعدیل نیرو انجام دهد و در نهایت این اطلاعات را با مدیریت مجموعه به اشتراک بگذارد تا بهتر بتوانند برای آینده سازمان تصمیم‌گیری کنند. 

۲. اجرای قوانین کار 

در ایران قانون کار و قانون بیمه تامین اجتماعی وجود دارد. واحد Human Resources موظف است طبق قوانین تعیین شده فرایند استخدام و بیمه کارکنان را انجام دهد. با این اوصاف خیلی اهمیت دارد که بر کلیه این قوانین در سازمان نظارت انجام دهد و تمام فرایندها قانونی انجام شود. 

۳. ارتقای فرهنگ سازمان 

یکی از اهمیت‌های اساسی واحد منابع انسانی ایجاد یک فرهنگ سازمانی و ارتقای آن است. تدوین یک فرهنگ سازمانی که کلیه افراد سازمان از پرسنل تا مدیریت مطابق با آن رفتار کنند. فرهنگی که بر پایه همکاری، احترام متقابل و ایجاد خلاقیت و نوآوری باشد. چنین شیوه‌ای فرهنگ سازمانی را تقویت و به نگه‌داشتن کارکنان ارزشمند و با استعداد کمک می‌کند. 

۴. کنترل بودجه سازمان

کنترل بودجه سازمان و برنامه‌ریزی و ایجاد روش‌هایی برای کاهش بودجه از مسئولیت‌های این واحد است. علاوه بر این، بررسی سیستم حقوق و دستمزد کارکنان و تعیین حقوق هر کارمند براساس میزان کارایی یکی دیگر از روش‌ها برای کنترل بودجه سازمان است. 

۵. مزایای رفاهی برای کارکنان 

یکی دیگر از عوامل نگهداشت نیروهای انسانی، ایجاد مزایای رفاهی برای کارکنان است. این وظیفه را کارشناس منابع انسانی پیگیری می‌کند و انجام می‌دهد. ارائه مزایای مختلف رفاهی و ایجاد امکانات برای کارکنان سبب افزایش انگیزه آن‌ها برای کار در سازمان می‌شود.

 همه کارکنان دوست دارند در یک محیط مناسب و آرام فعالیت کننند. کارشناسان Human Resources با شناختی که از نیروهای انسانی سازمان دارند و دغدغه آن‌ها را می‌دانند، برای آن‌ها مزایای مورد نیازشان را فراهم می کنند. این مزایا شامل ابزار و وسایل مورد نیاز برای کار، هدایای مناسبتی، برنامه‌های تفریحی، خوراکی و …است. 

۶. حفظ کارکنان سازمان 

واحد منابع انسانی وظیفه ایجاد یک فضای کاری مناسب در حفظ و نگهداشت نیروهای انسانی را برعهده دارد. موضوع نگهداشت نیروی انسانی در کاهش دادن هزینه‌های استخدام و آموزش نیروی جدید بسیار اثرگذار است. 

۷. حقوق و دستمزد مناسب

یکی از مسئولیت‌های کارشناس HR تعیین حقوق و دستمزد مناسب و و واقع‌بینانه برای کارکنان است. حقوق و دستمزدی که متناسب با تخصص، مهارت و کارایی آن‌ها باشد. شرکت‌های تجاری معمولا در زمینه‌های مختلفی از جمله حقوق باهم رقابت می‌کنند.  در این بین، معمولاً شرکتی که حقوق و مزایای منطقی در نظر می‌گیرد در بین رقبای خود می‌درخشد. همچنین اعتبار او از دیگر رقبا بیشتر می‌شود. 

۸. بهینه سازی فرایند استخدام

یکی از پایه‌ای ترین وظایف این واحد فرایند جذب و استخدام نیروی‌های جدید و با استعداد برای سازمان است. آن‌ها باید رزومه‌های کاری را با آگهی شغلی خودشان تطبیق دهند و نیرویی که بیش‌ترین توانایی و مهارت را در ارتباط با آن زمینه شغلی دارد را، در سازمان استخدام کنند. در صورت نبود گزینش برای استخدام، نیروهای بدون صلاحیت در سازمان استخدام می‌شوند که کارایی برای سازمان ندارند و فقط برای سازمان هزینه دارند. 

۹. مدیریت روابط سازمانی

مدیریت روابط سازمانی کارکنان باهم و حل کردن رفع اختلاف‌ها و تعارض‌های سازمان یکی دیگر از دلایل اهمیت این سمت شغلی در یک مجموعه است. از این سو، بحران های زیادی را می توان مدیریت کرد. 

۱۰. آموزش و توسعه نیروی کار

واحدهای منابع انسانی موظف هستند با رصد عملکرد کارکنان و شناسایی نقاط قوت و ضعف آن‌ها، برنامه‌های آموزشی، کلاس‌ها و کارگاه‌هایی را برگزار کنند تا به افزایش بهره‌وری کارکنان کمک کنند. توانمند سازی کارکنان و پیشرفت آن‌ها از جمله کارهایی است که باعث رشد و پیشرفت سازمان می‌شود. 

۱۱. تامین امنیت کارکنان

شرکت‌ها وظیفه دارند که یک محیط امن برای پرسنل فراهم کنند. یکی از دلایل دیگر اهمیت حضور منابع انسانی در سازمان، حمایت کردن از امنیت پرسنل است. در صورت اتفاقی هنگام کار یا صدمات جدی، کارشناس وظیفه دارد که به مدیران ارشد سازمان اطلاع دهد و راه‌حلی برای این موضوع بیابند.

جمع‌بندی

در این مقاله تعریف کردیم که منابع انسانی چیست، چه وظایفی دارند و دلیل اهمیت آن در سازمان چیست و به نقش کلیدی و پر اهمیت آن در سازمان پی بردیم. در حال حاضر منابع انسانی یکی از شغل‌هایی است که بازار کار خوبی دارد. یادگیری مهارت در زمینه Human Resources می‌تواند دری برای ورود به این شغل باشد. چنانچه در خصوص مطالب بیان شده سوالی دارید از طریق کامنت با ما در میان بگذارید. 

سوالات متداول